Więcej

    Informatyzacja szpitala ? nowe możliwości

     

    Najnowsze informacje o XXI Gali Nagród Złoty OTIS

    Informatyzacja szpitala: W SPKSO został wdrożony specjalny system informatyczny oparty na najnowocześniejszych rozwiązaniach bazodanowych, który pozwala na elastyczną modyfikację i dostosowanie systemu do unikalnych potrzeb szpitala.

    Pierwszego stycznia 2000 r. Samodzielny Publiczny Kliniczny Szpital Okulistyczny (SPKSO) w Warszawie rozpoczął swoją działalność jako samodzielna jednostka ochrony zdrowia. Na jej czele stanął prof. dr hab. n. med. Jerzy Szaflik. Placówka jest bazą dla Katedry i Kliniki Okulistyki II Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (WUM). W szpitalu znalazło zatrudnienie 80 pracowników.

    Informatyzacja szpitala

    Prof. dr hab. n. med. Jerzy Szaflik, znając realia prowadzenia placówek medycznych, zapoczątkował proces tworzenia i wdrożenia autorskiego zintegrowanego systemu informatycznego do obsługi dokumentacji medycznej.

    Prace przebiegały etapami. Na początku szpital wyposażono w sieć komputerową kategorii 5e, zabezpieczoną zaporą ogniową pracującą pod kontrolą systemu FreeBSD. Rdzeniem funkcjonalnym stał się sieciowy system informatyczny pracujący w środowisku DOS, zapewniający rejestrację danych pacjentów i podstawowe funkcje statystyczne. Komplementarnymi systemami w księgowości i kadrach stały się rozwiązania firmy WAPRO. W 2001 r. do tych działów wdrożono zintegrowany system obsługi CL Zdrowie, który pracuje i ewaluuje do dnia dzisiejszego.

    W 2008 r. nastąpił przełom w działaniu szpitala i jego strukturze informatycznej. Wdrożony został zintegrowany system informatyczny Clini-Net oparty na najnowocześniejszych rozwiązaniach bazodanowych, pozwalających na elastyczną modyfikację i dostosowanie systemu do unikalnych potrzeb Szpitala Okulistycznego. System działa na wielu platformach sprzętowych i programowych dzięki zastosowaniu technologii WWW do komunikacji z użytkownikami. W celu podniesienia bezpieczeństwa zastosowano technologię SSL, dzięki czemu dostęp do aplikacji odbywa się za pośrednictwem szyfrowanego połączenia i przeglądarki internetowej.
    System składa się z kilku zintegrowanych ze sobą modułów pozwalających na sprawną obsługę pacjenta na każdym etapie leczenia, począwszy od rejestracji, poprzez wizytę, poradnię specjalistyczną, diagnostykę obrazową, zabiegi operacyjne, hospitalizację i zakończywszy na wizytach kontrolnych. Część medyczna systemu zintegrowana jest z bazą danych apteki i magazynu, co pozwala na kontrolowanie ruchu leków i materiałów medycznych.

    Elektroniczny obieg danych rozpoczyna się w momencie rejestracji pacjenta w klinice. Dane pacjenta wprowadzane są do systemu. Dzięki integracji z systemem eWUŚ automatycznie weryfikowane jest ubezpieczenie pacjenta. Elektroniczny terminarz pozwala ustalić terminy wizyt, a lista pacjentów z podziałem na godziny przyjęcia wyświetlana jest w gabinecie. Udzielone świadczenie okulistyczne opisywane jest elektronicznie za pomocą formularzy i szablonów. Bezpośrednio z gabinetu lekarskiego pielęgniarka wyznacza terminy kolejnych konsultacji medycznych wraz ze skierowaniami do pracowni diagnostycznych oraz na bieżąco generuje z systemu dokumenty medyczne (recepty, skierowania, zaświadczenia, itp.). W przypadku kwalifikacji pacjenta do hospitalizacji generowane jest zlecenie wykonania procedur na oddziale i bloku operacyjnym.

    Moduł Ostry Dyżur dodatkowo został wyposażony w możliwość nadawania priorytetów przyjęć pacjentów z nagłymi przypadkami (system kolorów), poprzez nadanie statusu określającego stan kliniczny pacjenta, włącznie z kwalifikacją do przyjęcia poza kolejnością.

    Moduł Oddział przeznaczony jest dla personelu zaangażowanego w proces leczenia pacjenta na oddziale. Umożliwia on elektroniczne dokumentowanie ruchu chorych, prowadzenie dokumentacji medycznej i statystycznej, kodowanie wykonanych procedur, zlecania terapii i leków, odnotowywanie zakażeń oraz dokumentowania pielęgnacji pacjentów. Zawiera również wiele funkcji wspomagających pracę lekarzy i pielęgniarek na oddziale.

    Moduł Blok Operacyjny posiada graficzne narzędzie planowania i kontroli realizacji zabiegów w czasie rzeczywistym z podziałem na poszczególne sale zabiegowe. Umożliwia prowadzenie dokumentacji operacyjnej i automatycznie generuje dokumentację operacji na podstawie zgromadzonych danych o wykonanych procedurach, wykorzystanych materiałach, składzie zespołu, itd. Dodatkową funkcjonalnością jest możliwość przechowywania kart anestezjologicznych, analizy i generowania raportów z prac bloku zabiegowego, dostęp do wszystkich, w tym obrazowych wyników badań pacjenta oraz materiału wideo z zarejestrowanego zabiegu w technologii full HD.

    System serwerowy

    Opisany system zbudowany jest na zaawansowanej platformie informatycznej składającej się z trzech serwerów fizycznych. Dwa pełnią funkcję serwera aplikacji i serwera bazy danych, które wyposażone są w macierzowe zestawy dyskowe zapewniające właściwy poziom bezpieczeństwa gromadzonych danych (w przypadku awarii każdy z serwerów może przejąć funkcję drugiego, co pozwala na zminimalizowanie czasu przestoju systemu) oraz serwera do tworzenia i odtwarzania kopii bezpieczeństwa oraz prac testowych, wyposażony w stację taśm LTO z robotyką, który zbiera dane ze wszystkich serwerów pracujących na potrzeby systemu. Zastosowane rozwiązanie umożliwia gruntowną weryfikację zapisanych danych oraz pozwala na łatwe testowanie planowanych rozwiązań bez zakłócania pracy podstawowego systemu.

    Do kontroli użytkowników, zarządzania komputerami w poszczególnych gabinetach i innych prac informatycznych zastosowano zestaw serwerów Active Directory opartych na platformie Microsoft. Pozwoliły one między innymi na wprowadzenie sieci bezprzewodowej na terenie szpitala w bezpiecznym trybie WPA2 Enterprise dającym możliwość kontroli dostępu na poziomie użytkownika.

    Nad całością bezpieczeństwa i zagrożeń płynących z internetu czuwa podwójny system zabezpieczeń zapory ogniowej opartej na rozwiązaniach ZyWall USG oraz Linux FreeBSD.

    Diagnostyka obrazowa i nowa platforma systemowa

    Kolejnym etapem wdrożenia systemu informatycznego w szpitalu stała się integracja okulistycznych urządzeń diagnostycznych z systemem Clini-Net i poszerzenie przechowywanej elektronicznie dokumentacji medycznej o dane obrazowe. W tym celu zaplanowano znaczącą modyfikację bazy sprzętowej platformy informatycznej oraz dostosowanie systemu Clini-Net. Modułem obsługującym będzie Diagnostyka, jest to moduł integrujący urządzenia medyczne z systemem Clini-Net, umożliwiający pełny przepływ danych pomiędzy pracowniami diagnostycznymi i gabinetami w szpitalu i poradni. Zastosowanie powyższego rozwiązania pozwoli na stały dostęp do wszystkich danych klinicznych z innych pracowni, oddziałów szpitala i poradni, materiałów wideo i ich opisów, dając możliwość importu i eksportu badań na dowolny nośnik danych.

    Nowa platforma systemowa opiera się na zestawie macierzy dyskowych magazynujących dane z funkcją wzajemnej replikacji (ciągłego i wzajemnego kopiowania) oraz wydajnym połączeniem systemów w nowej światłowodowej technologii Fibre Channel 16. Wymiana danych i obsługa połączeń jest realizowana przez klaster serwerów wirtualizacyjnych, złożonych z trzech maszyn działających pod kontrolą systemu VMware i wspólnie zarządzanych, na których pracować będą systemy wirtualne obsługujące bazę danych, aplikację, akwizycję danych i raportowanie. Zmodernizowany został również system tworzenia kopii bezpieczeństwa z biblioteką taśmową do nowego standardu LTO6 oraz zestaw przełączników sieciowych, stanowiących sieć szkieletową dla wszystkich podsieci do technologii 10Gb Ethernet.

    Infrastruktura

    Aby sprostać wymogom bezpieczeństwa danych oraz zwiększonemu strumieniowi przesyłanych informacji, podjęte zostały działania w celu usprawnienia sieci komputerowej oraz stworzenia centralnego systemu zasilania awaryjnego z dedykowanym zasilaniem elektrycznym. Prace podzielono na dwa etapy.
    Nowa sieć komputerowa LAN (200 punktów sieciowych) oparta jest na rozwiązaniu AMP CO Plus, wysoce wydajnym systemie kablowym opracowanym w standardzie Cat 7 i przygotowanym do Cat 7a. Każde z gniazd można łatwo modyfikować, gdyż system połączeń kablowych zbudowany jest modułowo i pozwala na dowolną konfigurację. Umożliwia podłączenie urządzeń typu: komputer, telefon, urządzenie audio/wideo, itp. W tej konfiguracji system zapewnia dwa otwarte złącza, w które wkłada się aktualnie potrzebne moduły. Sieć jest podzielona na podrzędne punkty dystrybucyjne (PPD) połączone dwutorowo, światłowodem i kablem Cat 7, co eliminuje ryzyko awarii w przypadku uszkodzenia jednego z torów.

    W ramach projektu rozbudowy została wyodrębniona sieć zasilająca komputery i systemy serwerowe, podłączona równolegle z siecią komputerową, która eliminuje ryzyko wystąpienia zakłóceń pochodzących z pozostałej części sieci elektrycznej szpitala, co w znacznym stopniu podnosi poziom bezpieczeństwa danych i urządzeń komputerowych.

    W drugim etapie sieć komputerowa zostanie wyposażona w centralny zasilacz awaryjny, co w połączeniu z niezależnym generatorem prądu pozwoli na nieprzerwane działanie systemów komputerowych, nawet w przypadku awarii zasilania centralnego.

    W planach szpitala jest również poprawa mobilności działania lekarzy i przyspieszenie wprowadzania informacji do systemu poprzez wdrożenie modułu Tablet

    Oddziałowy.

    Moduł Tablet Oddziałowy to dodatkowy moduł systemu CGM Clini-Net, przeznaczony dla lekarzy i pielęgniarek, napisany specjalnie na tablety z ekranem dotykowym. Wspomaga pracę personelu medycznego bezpośrednio przy pacjencie. Umożliwia przede wszystkim odnotowanie podjętych decyzji i wykonanych czynności przy pacjencie bez konieczności udawania się do stacjonarnego stanowiska roboczego. Użycie klawiatury ograniczone jest do minimum. System pozwoli na bieżącą identyfikację pacjenta, zostanie wprowadzona elektroniczna karta gorączkowa, stały elektroniczny dostęp do treści dokumentacji medycznej, włącznie z diagnostyką obrazową i materiałami wideo oraz historią pobytu pacjenta. Moduł dodatkowo daje możliwość zlecenia leków i badań podczas obchodu, odnotowania podania leków przy pacjencie oraz dostęp do obrazów radiologicznych.

    Inne aktywności

    Szpital jest prekursorem w dziedzinie transmisji obrazu wysokiej rozdzielczości mikrochirurgii okulistyki przez internet.

    W ramach pracy dydaktycznej szpitala w 2012 r. wdrożony został autorski system do rejestracji i transmisji obrazu w technologii full HD, za pośrednictwem sieci LAN i internetu, z pola operacyjnego i sal operacyjnych.

    Wszystkie sale operacyjne wyposażone są w rejestratory i kamery full HD (wysokiej rozdzielczości) oraz terminale audio-wideo, które pozwalają na równoległą transmisję obrazu i dźwięku z sali operacyjnej oraz obrazu z mikroskopu mikrochirurgicznego, endoskopu lub lasera femtosekundowego. Zastosowane rozwiązania pozwoliły na rozpoczęcie rejestracji wszystkich zabiegów operacyjnych, które przechowywane są na dedykowanym serwerze, wyposażonym w macierz dyskową o pojemności 26 TB. Proces archiwizowania zabiegów jest zautomatyzowany i pozwala na dostęp do archiwów z dowolnego autoryzowanego komputera w klinice. W praktyce oznacza to to, że pole operacyjne (5 cm2) może być rejestrowane i przesyłane w technologii full HD, w czasie rzeczywistym przez internet do dowolnej lokalizacji na świecie i może być wyświetlane na urządzeniu dowolnego typu: tablet, smartfon, komputer, rzutnik full HD mogący wyświetlić obraz na ekranie 5 m na 5 m, nie tracąc na jakości obrazu. Zabiegi operacyjne można obejrzeć śledząc każdy szczegół, bez zmiany kolorów i tempa wykonywanych przez operatora czynności.
    Powyższy system był wykorzystywany na licznych zjazdach i spotkaniach naukowych, przy dużym aplauzie i zainteresowaniu ze strony środowisk naukowych.

    Obecnie w Samodzielnym Publicznym Klinicznym Szpitalu Okulistycznym w Warszawie pracuje ponad 200 pracowników, z których większość korzysta z systemów komputerowych.

     

    Tekst:

    Rafał Filipowicz, Adam Zakroczymski, Michał Stępniewski

     

    Świat Lekarza
    Świat Lekarza
    Świat Lekarza to opiniotwórcze pismo, portal i platforma medialna, skierowana do lekarzy, poruszająca tematykę systemu ochrony zdrowia oraz poszczególnych dziedzin medycyny, m.in. kardiologii, onkologii, pulmonologii, urologii, diabetologii, okulistyki, chorób rzadkich.

    Więcej od autora

    Chcesz być na bieżąco z informacjami ze świata medycyny?

    Zaprenumeruj bezpłatnie ŚWIAT LEKARZA 3D