Więcej

    O wstrząsaniu nerek? Samuel Goldflam (1852-1932)

     

    Najnowsze informacje o XXI Gali Nagród Złoty OTIS

    W cyklu felietonów prof. Krzysztof J. Filipiak przedstawia luminarzy medycyny: tych już nieobecnych między nami, nadal jednak mających wpływ na współczesną medycynę, jak również naszych nauczycieli i mistrzów.

    Urologiczny rys tematyczny ?Świata Lekarza? skłania do przybliżenia? neurologa związanego z nefrologami i urologami w sposób szczególny: odkrywcy objawu wstrząsania nerek (objawu Goldflama).

    Samuel Goldflam urodził się w 1852 r. w żydowskiej rodzinie w Warszawie. Ojciec, Wolf Goldflam, prowadził tu sklep przy Żelaznej Bramie. Samuel ukończył gimnazjum przy ul. Nowolipki, wydział lekarski Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, a później pracował w jednym z najnowocześniejszych szpitali tamtego czasu ? Szpitalu Starozakonnych na Czystem. Wspierał działalność charytatywną Henryka Goldszmita (Janusza Korczaka) i Gerszona Lewina, był mecenasem wielu artystów, m.in. młodego pianisty Artura Rubinsteina. Warszawa zawdzięcza mu rozkwit m.in. Szpitala Dziecięcego im. Bersonów i Baumanów (w 2023 r. zostanie w nim otwarte Muzeum Getta Warszawskiego), Towarzystwa Ochrony Zdrowia Ludności Żydowskiej.

    Dr Samuel Goldflam
    [źródło: wolne zasoby Wikipedia.org]

    Jego dorobek medyczny to m.in. opisanie miastenii (zwanej też chorobą Erba-Goldflama), chromania przestankowego, wyjaśnienie patofizjologii objawu Rossolimo, prace nad neuropatią cukrzycową. Jest jednym z najwybitniejszych neurologów, jednak największą sławę przyniósł mu opisany 119 lat temu objaw wstrząsania nerek w ich pierwotnym, kłębuszkowym zapaleniu. Sam autor badanie opisał tak: ?Chory z obnażoną i nieco ku przodowi pochyloną górną częścią tułowia stoi lub siedzi, tyłem zwrócony do badającego. Łokciową powierzchnią pięści wykonywa się krótkie, lekkie uderzenia w okolicę lędźwiową, bądź w kierunku prostopadłym ku pokładowi mięśni krzyżo-lędźwiowych, bądź też nieco z boku od nich [?] U ludzi zdrowych jest to zupełnie bezbolesne, w przypadkach pewnych chorób nerkowych wywołuje prawie zawsze ból?. Samuel Goldflam zmarł w 1932 roku w Otwocku, został pochowany na cmentarzu żydowskim w Warszawie. Nie przetrwał jego dom przy ulicy Granicznej ani pamiątkowa tablica na jego cześć wmurowana tam w 1934 roku. Był wybitnym dydaktykiem, a do czerpania z jego wiedzy i doświadczeń przyznawali się znakomici warszawscy lekarze wielu specjalności, jak Zygmunt Szneur Bychowski, Henryk Chaim Higier, Samuel Meyerson, Maurycy Urstein, Zygmunt Srebrny, Leon Prusak, Anna Braude-Hellerowa, Maksymilian Biro, Maksymilian Flaum, Jakub Lipsztat.

    Zachowany grób dr. Samuela Goldflama na cmentarzu żydowskim w Warszawie
    [źródło: wolne zasoby Wikipedia.org]


    A teraz coś prywatnie. Prawie każdy student zna i umie zbadać objaw
    Goldflama. Pamiętam, gdy jako student medycyny byłem odpytywany
    z badania przedmiotowego pacjenta. Z dumą zreferowałem, jak bada się
    ?objaw Goldflama?. Stojący obok mój serdeczny kolega Benjamin Bender, dziś wzięty lekarz w Izraelu, poprawił mnie po cichu: ?objaw Samuela Goldflama?. Nie było wówczas Wikipedii, ale pobiegłem po zajęciach do biblioteki, sprawdzić, kim był ten Samuel?

    Krzysztof J. Filipiak
    Świat Lekarza
    Świat Lekarza
    Świat Lekarza to opiniotwórcze pismo, portal i platforma medialna, skierowana do lekarzy, poruszająca tematykę systemu ochrony zdrowia oraz poszczególnych dziedzin medycyny, m.in. kardiologii, onkologii, pulmonologii, urologii, diabetologii, okulistyki, chorób rzadkich.

    Więcej od autora

    Chcesz być na bieżąco z informacjami ze świata medycyny?

    Zaprenumeruj bezpłatnie ŚWIAT LEKARZA 3D