Więcej

    Podskórna iniekcja zamiast tabletek

     

    Najnowsze informacje o XXI Gali Nagród Złoty OTIS

    Nawet 10 tysięcy chorych z zaparciem stolca czeka na refundację metylonaltreksonu – mówi dr hab. n. med. Aleksandra Ciałkowska-Rysz z Zakładu Medycyny Paliatywnej,Katedry Onkologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi oraz Oddziału Medycyny Paliatywnej USK-WAM w Łodzi.

    Lekarz leczy ból, a potem dolegliwości pacjenta wywołane tym leczeniem.

    Osoby w zaawansowanych stadiach choroby nowotworowej często zmagają się z silnym bólem. Wymaga on leczenia lekami opioidowymi. Najczęstszym objawem niepożądanym wywoływanym przez opioidy jest zaparcie. Ten objaw również wymaga leczenia.

    Czy można stosować tradycyjne środki przeczyszczające?

    Tradycyjne środki przeczyszczające powinny być zalecane już jako profilaktyka wystąpienia zaparcia w momencie zalecania terapii lekami opioidowymi. Niestety, takie postępowanie jest często nieskuteczne i pacjenci wymagają bolesnych zabiegów interwencyjnych.

    Czym można leczyć zaparcie wywołane opioidami? Szczególnie wtedy, gdy tradycyjne środki przeczyszczające nie są skuteczne.

    U pacjentów, u których występuje zaparcie, a leki przeczyszczające są nieskuteczne, można zastosować opioid połączony z naloksonem. Obecnie to główna metoda leczenia. Jest to lek podawany drogą doustną w postaci preparatu złożonego ? oksykodonu z naloksonem w tabletkach o kontrolowanym uwalnianiu. Można go stosować, pod warunkiem że pacjent może połykać. To jest najprostsza i najbardziej ekonomiczna metoda.

    W którym momencie terapii wprowadza się ten lek?

    Jeżeli u pacjenta leczonego opioidem pojawia się zaparcie stolca, należy zalecić mu zamianę opioidu, który był podawany wcześniej, na lek połączony z antagonistą receptorów opioidowych. Nie zawsze jednak jest to możliwe. Są sytuacje, kiedy pacjent ma problemy z połykaniem i wtedy już nie możemy zastosować tabletek o kontrolowanym uwalnianiu.

    Wtedy można by zastosować metylonaltrekson, ponieważ jest on podawany podskórnie.

    Tak, oczywiście jest taka możliwość. Byłoby to bardzo pożądane rozwiązanie, główną przeszkodą w szerszym stosowaniu jest jednak brak refundacji leku.

    Czy refundacja mogłaby w istotny sposób poprawić dostęp uboższych pacjentów do tej terapii, a w konsekwencji poprawić ich komfort w schyłkowym okresie życia?

    Tak, jest duża grupa pacjentów, która mogłaby skorzystać z takiej terapii, więc oczywiście zalecałabym ją.

    Jakich chorych należałoby leczyć metylonaltreksonem?

    Terapia powinna dotyczyć pacjentów z zaparciem stolca spowodowanym przyjmowanymi opioidami, którzy z różnych powodów nie mogą przyjmować leków drogą doustną.

    Czy są szacunki, jak wiele jest takich osób?

    Szacunki są trudne, sądzę, że problem może dotyczyć ok. 10 tys. chorych w ciągu roku.

    Jaka jest skuteczność metylonaltreksonu w leczeniu zaparcia wywołanego opioidami?

    Mówiąc o skuteczności tego leku, trzeba pamiętać, że często powodem zaparcia jest nie tylko opioid. Metylonaltrekson jest antagonistą receptorów opioidowych i działając w tym mechanizmie, wykazuje wysoką skuteczność. Natomiast powodem zaparcia mogą być jeszcze inne czynniki, które u pacjentów z nowotworami występują często, np. przyjmowanie małej ilości płynów, dieta ubogoresztkowa, mała aktywność fizyczna, problem z intymnością defekacji. Wpływ tych czynników już nie będzie łagodzony działaniem leku. Gdy zastosowanie leku nie daje pełnego spodziewanego efektu, często współistnieją te właśnie dodatkowe czynniki, na które nie zwrócono uwagi. Trzeba więc koniecznie je uwzględnić w po-stępowaniu terapeutycznym.

    Czy metylonaltrekson jest lekiem bezpiecznym?

    Metylonaltrekson powinien być stosowany pod kontrolą lekarza. Pacjenta należy zakwalifikować do takiego leczenia po badaniu lekarskim. Nie u każdego można tę terapię zastosować.

    Czy ten lek stosuje się tylko w szpitalu, czy także u osób przebywających w domu, np. objętych opieką hospicjum domowego?

    Może być stosowany zarówno w warunkach szpitalnych, jak i w lecznictwie otwartym. Warunkiem niezbędnym jest nadzór lekarza.

    Czy to powinien być jakiś szczególny nadzór?

    Ważna jest przede wszystkim odpowiednia kwalifikacja pacjenta. Należy też wnikliwie rozważyć wszelkie przeciwwskazania, jak zresztą w każdej terapii.

    A najistotniejsze z tych przeciwwskazań?

    Są nimi podniedrożność i niedrożność przewodu pokarmowego.

    Miejmy nadzieję, że w dzisiejszej, trudnej dla systemu ochrony zdrowia sytuacji, pacjenci, którzy potrzebują terapii metylonaltreksonem, nie zostaną zapomnieni.

    Rozmawiał Andrzej Dziurdzikowski

    Zaburzenia jelitowe obniżają jakość życia pacjenta:

    Stosowanie opioidów wiąże się z występowaniem różnych działań niepożądanych ze strony układu pokarmowego. Pacjenci, głównie w podeszłym wieku, oraz leczeni paliatywnie skarżą się na zaparcia, zatwardzenie stolca, niezupełne wypróżnienia, wzdęcia, refluks żołądkowo-przełykowy, bóle brzucha, nudności, wymioty. wielu chorych ma także znacznie mniejszy apetyt. Najczęstszym działaniem niepożądanym w trakcie terapii lekami opioidowymi są jednak zaparcia.

    Więcej od autora

    Chcesz być na bieżąco z informacjami ze świata medycyny?

    Zaprenumeruj bezpłatnie ŚWIAT LEKARZA 3D