Więcej

    Prof. Piotr Kaliciński – przerzucanie mostów

     

    Najnowsze informacje o XXI Gali Nagród Złoty OTIS

    Profesora Piotra Kalicińskiego z Centrum Zdrowia Dziecka zna cała Polska. W 1990 roku wykonał on pierwsze udane przeszczepienie wątroby.

    Tradycja. Niezwykle ważna w tej wojskowo-lekarskiej rodzinie. Rodzina matki to piłsudczycy, wojskowi. Ojciec ? chirurg dziecięcy. Synowie lekarze, chirurdzy dziecięcy: Zygmunt ? kardiochirurg, Piotr ? chirurg transplantolog. Matka skończyła Wydział Farmacji w Krakowie, co dopełniało ?medyczny charakter domu? Kalicińskich. Wyłamała się z tej rodzinnej tradycji medycznej siostra, Krystyna Kalicińska, która skończyła polonistykę.

    ?Testament? rodzinny

    Profesora Zygmunta Henryka Kalicińskiego poznałem, gdy pracował w Centralnym Szpitalu Klinicznym WAM na Szaserów w Warszawie. Był kierownikiem Kliniki Chirurgii Dziecięcej. Jeżeli dobrze pamiętam, miał stopień pułkownika. Lubiłem tam przychodzić, lubiłem rozmawiać z Profesorem, który był radosnym człowiekiem z ogromnym poczuciem humoru, a jego opowieści o przygodach lekarskich to sam cymes. O pacjentach starał się nie mówić, bo to, jak kiedyś powiedział, ?zbyt boli?. Kochał dzieci. Trudno mu było pogodzić się z tym, że tak ciężko chorują i cierpią, że nie jest w stanie wszystkim pomóc.

    Profesor Zygmunt Kaliciński przekazał synom jeszcze jedną istotną rzecz: sposób myślenia i działania w sprawach nauki. Nie tylko świadomość, że nauka, zwłaszcza medycyna jako nauka, zawsze służy dobru człowieka, ale i to, że nikt nie jest tu samotną wyspą, że skuteczne poszukiwania nowych rozwiązań, nowych metod czy leków to zawsze działanie zespołowe. I że praca w klinice to także zawsze działanie zespołowe. Stworzenie dobrego, zżytego ze sobą i mającego do siebie zaufanie zespołu, to podstawa skutecznego działania, zwłaszcza w chirurgii, zwłaszcza w transplantologii. Piotr Kaliciński, gdy został kierownikiem, kliniki kładł na tę sprawę szczególny nacisk. Fachowość, oddanie sprawom pacjentów, wiedza, ale i praca zespołowa: stworzył zespół, w którym wszystkie tryby funkcjonują jak w zegarku szwajcarskim.

    Ważna jest też współpraca z najlepszymi ośrodkami w Polsce i za granicą. Całe swoje pracowite życie prof. Zygmunt Kaliciński poświęcił nawiązywaniu kontaktów z ośrodkami chirurgii dziecięcej na świecie. To owocowało, niekiedy, jak w przypadku Great Ormond Street Hospital w Londynie ? długoletnią współpracą. To przerzucanie mostów jest także domeną działania prof. Piotra Kalicińskiego. Podobnie, jak jego ojciec, wiele już mostów poprzerzucał.

    Wpływ ojca

    Obaj synowie Profesora Zygmunta Kalicińskiego są dziś znanymi i cenionymi lekarzami, profesorami. Obaj leczą dzieci. Wiele zawdzięczają ojcu, w ogóle domowi rodzinnemu, jeśli chodzi o system wartości, kształtowanie charakteru, oddzielanie w życiu ziarna od plew.

    Profesora Piotra Kalicińskiego z Centrum Zdrowia Dziecka zna cała Polska. W Centrum pracuje już ponad 30 lat. I podobnie, jak dla jego ojca, i dla niego szpital jest drugim domem. Jego życie wypełniają mali pacjenci, sympozja, zjazdy, sale operacyjne, konferencje, podróże. I rodzina ? choć dla niej stale ma za mało czasu, podobnie, jak na wypoczynek, ulubione narty, wypady do domu na Mazurach, czytanie książek, koncerty jazzowe, polskie filmy (lubi polskie kino, ale to dobre), transmisje z dobrego meczu piłki nożnej (uważa, że oglądanie naszej ligi to strata czasu).

    Jego dzień jest uporządkowany, bo taki być musi, jego czas zawsze jest podporządkowany szpitalowi i pacjentom. Jeśli w czasie wolnym dzwoni telefon ze szpitala, szybko pędzi na oddział. ?Przecież na przeszczep wątroby mały pacjent czekał długo, niekiedy bardzo długo??. Praca w szpitalu to nieustanny ostry dyżur, ciągła walka o życie dziecka.

    Profesor Zygmunt Henryk Kaliciński też dla rodziny miał mało czasu. Jednak wiedział, jak ważne są rozmowy z dziećmi. Chciał im jak najwięcej przekazać. ?Z ojcem rozmawialiśmy dużo. Od małego. O wszystkim. Nie było tabu. Zaszczepił nam to, że człowiek ma jedną twarz i w każdych warunkach ? wojny czy komunizmu ? musi ją zachować. Nie wolno się sprzedać za byle co. Ojciec uczył nas szacunku dla innych i poszanowania dla ludzkiej pracy? ? mówił Magdalenie Bajer z ?Forum Akademickiego?.

    Obaj synowie wybrali medycynę. Obaj leczą dzieci, obaj są profesorami. Czy ojciec miał wpływ na ich wybór? Niewątpliwie tak, chociaż nigdy im niczego nie narzucał. Ale atmosfera w domu, rozmowy zrobiły swoje. Piotr Kaliciński myślał o fizyce. Jednak, gdy nadszedł czas wyboru studiów, poszedł na medycynę. Od początku zajmował się małymi pacjentami. Na pewno jakiś wpływ miał na to ojciec, jeden z najlepszych na świecie specjalistów w zakresie chirurgii i urologii dziecięcej.

    Przeszczepy

    Piotr Kaliciński na studiach był pielęgniarzem w izbie przyjęć na oddziale chirurgii dziecięcej. Pracował też w studenckim kole naukowym w szpitalu dziecięcym na Działdowskiej w Warszawie. Widać leczenie dzieci było mu pisane, bo potem to już konsekwencja tych wyborów. Skończył studia medyczne na Akademii Medycznej w Warszawie w roku 1980 (dyplom z wyróżnieniem, co dawało możliwość wyboru miejsca pracy). Właśnie w tym czasie w Centrum Zdrowia Dziecka powstawały kolejne oddziały szpitalne. Była doborowa kadra profesorska ściągnięta tu z całej Polski i młodzi lekarze, tuż po studiach. Trafili tu ci, którzy chcieli zmieniać świat, przełamywać bariery niemożliwego, iść naprzód, ciągle naprzód. Ambitni i niecierpliwi, poszukujący nowych metod, nowych sposobów leczenia dzieci. ?Nie mieliśmy? czasu na drobne kroczki. Ani w nauce, ani w medycynie dziecięcej? ? mówił Profesor. Wszystko działo się szybko. Na świecie już przeszczepiano wątrobę. Został profesorem w 2002 roku, w wieku 47 lat.

    [notification type=”information” title=”Przeszczepy wątroby”]Pierwszy całkowicie udany przeszczep rodzinny wątroby wykonał Ch. Strong wraz z zespołem w Australii w 1989 r. u dziecka z niedrożnością zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych. W Europie przeszczepy rodzinne wątroby zapoczątkował prof. C. Broelsch w Hamburgu w Niemczech w 1991 r. Klinika Chirurgii Dziecięcej i Transplantacji Narządów Instytutu ? ?Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka? jest 14. ośrodkiem w Europie, który wykonuje przeszczepy wątroby pobranej od żywego dawcy. To wydarzenie miało miejsce 12 października 1999 r. ? wykonano pierwszą udaną tego typu transplantację u 4-letniej dziewczynki z niedrożnością zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych. Przeszczep ten był efektem współpracy z Kliniką Chirurgii Ogólnej i Chorób Wątroby Akademii Medycznej w Warszawie (kierownik: prof. M. Krawczyk), gdzie dokonano pobrania fragmentu wątroby od ojca dziewczynki, oraz współpracy z ośrodkami francuskimi: szpitalem Neckera (prof. Y. Revillon) i szpitalem Beaujon w Paryżu (prof. O. Farges). (źródło: medexpress.pl) [/notification]

    Na ścianie gabinetu prof. Piotra Kalicińskiego w CZD wiszą historyczne już zdjęcia z pierwszych polskich przeszczepów wątroby. To są stale żywe wspomnienia. Pierwszego przeszczepu wątroby u dziecka dokonał wraz ze swoim zespołem w roku 1990. Potem był pierwszy przeszczep części wątroby od żywego dawcy (przeszczep rodzinny 1999), pierwsze przeszczepienie wątroby i nerki (2001), pierwszy przeszczep wątroby i jelita (2002). Wszystkie transplantacje w Centrum Zdrowia Dziecka. Od 2006 roku prof. Piotr Kaliciński jest przewodniczącym Krajowej Rady Transplantacyjnej przy ministrze zdrowia, od września 2008 ? krajowym konsultantem chirurgii dziecięcej.

    Jest kierownikiem Kliniki Chirurgii Dziecięcej i Transplantacji Narządów w Instytucie ?Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka? w Warszawie oraz kierownikiem Katedry Ratownictwa Medycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego. Dziś na oddziale chirurgii CZD warszawscy lekarze wykonują około 90 przeszczepień rocznie: około 50 nerek i 40 wątroby. Tak jest od lat, a lista oczekujących jest coraz krótsza. Przed kilkunastoma laty było to 200 osób, dziś ?  30-40. Profesora najbardziej cieszy, że te wszystkie nowatorskie metody i leki szybko stały się normalnym, rutynowym postępowaniem medycznym.

    Walka o życie dzieci

    Leczenie dzieci z niewydolnością wątroby stwarza wiele unikatowych problemów. Jednym z nich jest fakt, iż ponad połowa pacjentów pediatrycznych kwalifikowanych do transplantacji wątroby nie przekracza 5. r.ż., większość z nich dodatkowo wykazuje znaczne opóźnienie rozwoju fizycznego, a ich masa ciała jest mniejsza niż 15 kg. Dla tej grupy potencjalnych biorców przeszczepu brakuje i zawsze będzie brakować odpowiedniej liczby zmarłych dawców o podobnej masie ciała, co umożliwia przeszczepienie całego narządu klasyczną techniką stosowaną niemal zawsze u osób dorosłych oraz dzieci z masą ciała ponad 50 kg. Koncepcja wykonania przeszczepu fragmentu wątroby pobranego od żywego dawcy jeszcze 15 lat temu wydawała się niewykonalna. Także autorowi niniejszego artykułu, który uczestniczył w jednym z pierwszych programów doświadczalnych na zwierzętach nad przeszczepem wątroby od żywego dawcy, prowadzonym w Japonii (dr H. Kawarasaki, Hamamatsu University of Medicine, 1986 rok). Rozwój technik wariantowych i podziału jednej wątroby dla dwóch biorców udowodniły, że technicznie taki przeszczep jest możliwy, chociaż budził wiele wątpliwości natury etycznej ? podkreśla Profesor w jednym ze swoich licznych artykułów naukowych (medexpress.pl). To ogromna satysfakcja być nie tylko świadkiem, ale i współautorem ogromnego postępu medycyny. Profesor, biorąc w nim bezpośredni udział, nieustannie przerzuca mosty, przełamuje bariery, walczy o życie małych pacjentów. Uważa, że to nic nadzwyczajnego. Po prostu robi wraz z zespołem to, co powinien robić jako lekarz i naukowiec: leczy dzieci. ?Robimy to, co się robi na całym świecie? ? podkreśla.

    Piotr Kaliciński jako szef kliniki jest wymagający, ale sprawiedliwy. Pogodny, niepamiętliwy, zapominający o urazach, bo ?nie warto zajmować się sprawami błahymi?, cierpliwy wobec chorych dzieci i ich rodzin. Ma czas dla rodzin, rozmawia z nimi, spokojnie tłumaczy sprawy zawiłe. Potrafi rozmawiać i chce rozmawiać. To niezwykle cenne, zwłaszcza w sytuacjach, gdy w grę wchodzi życie dziecka.

    Więcej od autora

    Chcesz być na bieżąco z informacjami ze świata medycyny?

    Zaprenumeruj bezpłatnie ŚWIAT LEKARZA 3D