Profesor Andrzej Kułakowski to sława polskiej onkologii. Wybitny chirurg onkolog, wychowawca wielu pokoleń lekarzy, ma dziś 86 lat.
Jest 10 sierpnia 1929 roku. Warszawa. W rodzinie Witolda Kościesza-Kułakowskiego, oficera, komendanta ?Strzelca? na Francję i Belgię oraz Zofii z Twardowskich, urzędniczki, później uczestniczki Powstania Warszawskiego i więźniarki Ravensbrück przychodzi na świat syn Andrzej.
Wojskowe tradycje
Silne rodzinne wojskowe tradycje sprawiają, że po wybuchu II wojny światowej, zaraz po ukończeniu gimnazjum na tajnych kompletach Andrzej wstępuje do ZHP i konspiracyjnych hufców polskich, a następnie Narodowej Organizacji Wojskowej i Armii Krajowej z nr 12636. Bierze także udział w akcji ?Burza? w Lasach Janowskich.
Do Warszawy wraca w 1945 roku. Przyjęty zostaje do Liceum im. Stefana Batorego, gdzie trzy lata później zdaje maturę. Dostaje się na stołeczną Akademię Medyczną (1948-1953). Na uczelni pasjonuje się chirurgią. Już na trzecim roku studiów należy do Kółka Chirurgicznego, w którym rozwija się pod bacznym okiem znakomitych polskich chirurgów: profesorów Jana Zaorskiego, Tadeusza Butkiewicza i Jana Nielubowicza. Ten ostatni mówi o nim jako ?bardzo sumiennym i starannym studencie, myślącym i umiejącym spojrzeć na niektóre sprawy krytycznie?.
Medyczne fascynacje
Pierwszą pracę, tuż po skończeniu studiów podejmuje 1 sierpnia 1953 roku w Klinice Chirurgicznej Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie. Jest uczniem i współpracownikiem kierującego nią prof. Tadeusza Koszarowskiego, twórcy polskiej chirurgii onkologicznej. Definicja prof. Koszarowskiego: ?Onkologia jest to nauka o etiologii, patologii, epidemiologii, zapobieganiu i wczesnemu wykrywaniu nowotworów złośliwych, skojarzonym leczeniu chorych na raka, opiece nad nieuleczalnie chorymi oraz organizacji walki z rakiem? stała się podstawą do wyodrębnienia onkologii jako samodzielnej dyscypliny medycznej oraz utworzenia Drugiego Programu Zwalczania Nowotworów i wprowadzenia prawnych zasad zbierania danych epidemiologicznych. Andrzej Kułakowski początkowo pracuje jako asystent, potem starszy asystent, adiunkt i docent. W grudniu 1972 roku obejmuje kierownictwo Kliniki.
Gdy patrzymy na jego ścieżkę kariery, to widać pewną metodyczność, systematyczność i konsekwencję w planowaniu swojej przyszłości naukowej. Specjalizację w zakresie chirurgii ogólnej I-go stopnia zrobił w 1959 roku, chirurgii onkologicznej ? w 1961 roku; certyfikat amerykański ? trzy lata później. Doktorat uzyskał w roku 1964, habilitację w 1970, tytuł profesora nadzwyczajnego w 1978, a zwyczajnego w 1986 roku.
Chirurgiczna pasja
Profesor Andrzej Kułakowski to nie tylko wieloletni pracownik Centrum Onkologii, wysoce ceniony chirurg onkolog. Przez dwie kadencje był dyrektorem generalnym Centrum, a obecnie jest konsultantem w Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach. W 1972 roku, w Instytucie Onkologii w Warszawie stworzył placówkę rehabilitacyjną dla kobiet po radykalnej operacji raka piersi. Była to pierwsza w Polsce placówka o tym charakterze, która w 1984 roku weszła do struktur Centrum Onkologii jako Zakład Rehabilitacji. W 1993 roku z inicjatywy profesora, ówczesnego dyrektora Centrum Onkologii-Instytutu w Warszawie, rozpoczęto realizację programu współpracy z Albany Medical College (USA) w ramach programu ?Partnerships in Health Care?. Na bazie wieloletnich doświadczeń amerykańskich i przy finansowej pomocy Albany Medical College utworzono w Polsce trzy ośrodki (dwa w Warszawie: przy Centrum Onkologii-Instytucie, przy ZOZ-ie dla Szkól Wyższych, oraz jeden w filii Centrum Onkologii-Instytucie w Krakowie) realizujące program wczesnego wykrywania raka piersi.
W 1994 roku powołał do życia (i pełnił funkcję prezesa do 2006 roku) Towarzystwo Marii Skłodowskiej-Curie w Hołdzie. Z jego inicjatywy i przekonania o konieczności odrębnego leczenia pacjentów starszych, powstała także GONG (Geriatric Oncology Group), która jest sekcją Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej.
W przypadku profesora trudno przecenić zasługi. Jego chirurgiczna pasja obejmowała szeroki zakres działalności terapeutycznej, diagnostycznej i organizacyjnej. Brał udział w tworzeniu i rozwoju chirurgii onkologicznej w Polsce, w opracowaniu i wdrożeniu nowoczesnych metod leczenia i rehabilitacji chorych na raka sutka. Na podkreślenie zasługuje również powołanie klubu kobiet po mastektomii ?Amazonki?. W uznaniu za to niezwykle ważne przedsięwzięcie dla polskich kobiet ? pacjentek został uhonorowany przez Klub Honorowym Członkostwem i legitymacją nr 1.
Profesor Kułakowski znany jest także z wprowadzenia do chirurgii nowotworów głowy i szyi nowych technik chirurgii rekonstrukcyjnej. Uczestniczył w pracach nad leczeniem nowotworów skóry, czerniaka, mięsaków tkanek miękkich i zarodkowych nowotworów jądra.
Spośród wielu osiągnięć należy wymienić także prezydenturę Organizacji Europejskich Instytutów Onkologii (OECI) w latach 1996-1999, aktywną działalność w WHO, Melanoma Group EORTC, ESSO, WFSOS, a także w Towarzystwie Chirurgów Polskich i organizowanie corocznych konferencji naukowo-szkoleniowych.
Działalność naukowa i dydaktyczna
Profesor miał istotny wpływ na rozwój badań endoskopowych, odżywiania pozajelitowego, czy metod zwalczania bólu. Swoją działalność chirurgiczną wspierał badaniami naukowymi (w ramach umów z WHO, RWPG i EORTC). Ich wyniki były publikowane w ponad 200 pracach, a także przedstawiane na licznych zjazdach i konferencjach naukowych, w tym w Europie, ZSRR i USA.
Niepodważalnym dowodem uznania dla jego wiedzy, dokonań, charyzmy i niezwykłej osobowości jest fakt, iż na emeryturze dostał propozycję udziału w komitecie doradczym w Instytucie Litewskiego Centrum Onkologii w Wilnie (2000), stanowiska Konsultanta Działu Chirurgii w Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach (2001) oraz konsultacji w prowadzeniu prac naukowych i doktoratów pracowników Kliniki Chirurgii Centrum Onkologii w Gliwicach (2002).
Nie można nie wspomnieć o zaangażowaniu w działalność dydaktyczną (CMKP, ESSO, Polskiej Szkoły Onkologii) i niezliczonej ilości seminariów dla lekarzy onkologów. Prof. Andrzej Kułakowski jest autorem lub współautorem 12 książek i 212 publikacji (monografii, opinii, recenzji oraz filmów dydaktycznych). Wypromował 19 doktorów.
Szacunek pacjentów
Z ogromnym szacunkiem i wzruszeniem mówią o profesorze także jego pacjenci. ?To wspaniały chirurg, a przy tym potrafi rozmawiać z pacjentem, uspokoić i dać nadzieję? ? wspomina Anna Seniuk, aktorka którą 23 lata temu profesor ?poprowadził polonezowym krokiem na salę operacyjną?. Znana pisarka, Barbara Wachowicz, porównała jego osobę do wykreowanego przez Stefana Żeromskiego symbolu literackiego ? doktora Judyma, podkreślając, że zawdzięcza mu życie. Przypomniała przy okazji, że w szkole w Mąchociocach-Scholasterii odbywały się wykłady Polskiej Szkoły Onkologicznej, które prowadził profesor Andrzej Kułakowski. Przeglądając fora internetowe dotyczące onkologii co chwilę można natknąć się na pełne emfazy opinie jego byłych pacjentów.
[seperator style=”style1″]Nagrody i wyróżnienia [/seperator]
Prof. Andrzej Kułakowski został wyróżniony Nagrodą Państwową ZSRR za prace nad kriochirurgią nowotworów (1985), Nagrodą Specjalną I st. Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej rehabilitacja chorych na raka sutka (1988), Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy (1999), Honorowym Członkostwem m.in. przez Polskie Towarzystwo Chirurgii Onkologicznej (2000), American College of Radiology (2008) oraz wieloma medalami, w tym Medalem 50-lecia łódzkich wydziałów medycznych (1995), Medalem Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego (1997) i Medalem ?Medical Magnus? PAM (2005). W 2001 roku został uhonorowany przez Prezydenta RP Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, a w 2005 doktoratem honoris causa PAM i Krzyżem Armii Krajowej.
