Więcej

    Rekomendacje Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC)

     

    Najnowsze informacje o XXI Gali Nagród Złoty OTIS

    Podczas tegorocznego Kongresu ESC w Paryżu ogłoszono zmiany w wytycznych dotyczących: ostrej zatorowości płucnej, przewlekłych zespołów wieńcowych, dyslipidemii, nadkomorowych zaburzeń rytmu serca oraz cukrzycy i chorób przedcukrzycowych w kontekście chorób sercowo-naczyniowych.

    WYTYCZNE ESC/PTK NA KONGRESIE PTK W KATOWICACH

    prof. dr hab. n. med. Andrzej Budaj
    PRZEWODNICZĄCY KOMISJI WYTYCZNYCH I SZKOLENIA PTK

    Wiele sesji na kongresie PTK w Katowicach będzie poświęconych wytycznym ESC/PTK. Komisja Wytycznych i Szkolenia PTK zaproponowała dwie tradycyjne sesje specjalne: Najnowsze wytyczne ESC/PTK 2019 ? czwartek 26.09.2019 godz. 12.15-13.45 sala Zabrze i Nowe wytyczne ESC/PTK 2018 ? realizacja w polskich warunkach ? piątek 27.09.2019 godz. 9.00-10.30 sala Zabrze. Najnowsze wytyczne ESC 2019 zostały ogłoszone na Kongresie ESC, który niedawno odbył się w Paryżu. Przedstawiono pięć nowych wytycznych:

    • wytyczne ESC dotyczące diagnostyki i postępowania w przewlekłych zespołach wieńcowych,
    • wytyczne ESC/ERS dotyczące diagnostyki i postępowania w ostrej zatorowości płucnej,
    • wytyczne ESC/EAS dotyczące postępowania w dyslipidemiach,
    • wytyczne ESC/EASD dotyczące cukrzycy, stanów przedcukrzycowych i chorób sercowo-naczyniowych,
    • wytyczne ESC/AEPC dotyczące postępowania w częstoskurczach nadkomorowych.

    Wytyczne wzbudziły duże zainteresowanie na Kongresie ESC w Paryżu. Były wszechstronnie dyskutowane w wielu sesjach z udziałem autorów. Warto dodać, że wśród członków grup roboczych przygotowujących wytyczne byli: prof. Piotr Suwalski (częstoskurcze nadkomorowe), prof. Piotr Pruszczyk i prof. Adam Torbicki (ostra zatorowość płucna). Recenzentem wytycznych z ramienia ESC był: prof. Adam Witkowski (przewlekle zespoły wieńcowe); recenzentami z ramienia PTK: prof. Oskar Kowalski, prof. Piotr Jankowski, prof. Marianna Janion, prof. Bożena Sobkowicz i prof. Piotr Lipiec. Najnowsze wytyczne przedstawią w Katowicach recenzenci z ramienia PTK, a sesję poprowadzą prof. Michał Tendera i prof. Adam Torbicki. Wytyczne ESC zostały wydane w European Heart Journal, są dostępne na stronie www.escardio/guidelines. Na Kongresie PTK na stoisku ESC można będzie otrzymać angielskojęzyczne wytyczne kieszonkowe. Dostępne są także skrócone wersje wytycznych w postaci algorytmów postępowania na urządzenia mobilne. Wkrótce powstaną polskie wersje wytycznych. Pełne wytyczne zostaną wydrukowane w ?Kardiologii Polskiej?, wersje elektroniczne będą dostępne na stronie www.ptkardio.pl. Wytyczne kieszonkowe w wersji polskiej będą udostępniane na konferencjach i Kongresie PTK, a także jako aplikacja na urządzenia mobilne (nowość!). Wytyczne ESC/PTK z 2019 roku będą przedstawiane na kongresie w wielu sesjach (zaznaczonych w programie ?Wytyczne?). Specjalna sesja będzie poświęcona realizacji wytycznych w polskich warunkach. W czasie tej sesji oraz na stoisku PTK będą dostępne polskie wersje wytycznych kieszonkowych. Mam nadzieję, że sesje poświęcone wytycznym wzbudzą Państwa zainteresowanie, a także przyczynią się do ich szerokiego stosowania w codziennej praktyce.

    WYTYCZNE EUROPEJSKIEGO TOWARZYSTWA KARDIOLOGICZNEGO DOTYCZĄCE POSTĘPOWANIA W DYSLIPIDEMII

    prof. Piotr Jankowski
    INSTYTUT KARDIOLOGII COLLEGIUM
    MEDICUM UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO, SEKRETARZ
    POLSKIEGO TOWARZYSTWA KARDIOLOGICZNEGO

    Hipercholesterolemia jest najczęstszą chorobą układu krążenia w Polsce. Według wyników badań epidemiologicznych schorzenie to stwierdza się u 61 proc. dorosłych Polaków, a właściwą kontrolę choroby stwierdza się jedynie u 6 proc. osób z hipercholesterolemią. Także u osób o wysokim ryzyku sercowo-naczyniowym leczenie często nie jest wystarczająco skuteczne. Np. wieloośrodkowe badanie POLASPIRE (włączano pacjentów po hospitalizacji z powodu OZW lub w celu rewaskularyzacji mięśnia sercowego) wskazuje, że ponad 60 proc. pacjentów w Polsce nie osiąga docelowego stężenia cholesterolu frakcji LDL. Z tym większym zainteresowaniem spotykają się nowe wytyczne, w których wprowadzono wiele modyfikacji. Przyczyną zmian była publikacja nowych analiz, wskazujących m.in. na istotne korzyści wynikające z farmakoterapii hipercholesterolemii u osób w wieku podeszłym (>75. r.ż.),
    ?agresywnego? leczenia hipolipemizującego, skuteczności nowych leków hipolipemizujących (inh. białka PCSK-9) oraz szerokiego stosowania skojarzonego leczenia dyslipidemii. Najważniejszą zmianą jest obniżenie docelowego stężenia cholesterolu LDL:

    • ryzyko małe: <3,0 mmol/l (<115 mg/dl)
    • ryzyko umiarkowane: <2,6 mmol/l (<100 mg/dl)
    • ryzyko duże: obniżenie o min. 50 proc. w porównaniu z wartością wyjściową i <1,8 mmol/l (<70 mg/dl)
    • ryzyko bardzo duże: obniżenie o min. 50 proc. w porównaniu z wartością wyjściową <1,4 mmol/l (<40 mg/dl), a u wybranych chorych <1,0 mmol/l (<40 mg/dl).

    CZĘSTOSKURCZ NADKOMOROWY

    dr hab. Oskar Kowalski
    KIEROWNIK PRACOWNI ELEKTROFIZJOLOGII I ELEKTROSTYMULACJI SERCA
    W ŚLĄSKIM CENTRUM CHORÓB SERCA W ZABRZU, BYŁY PRZEWODNICZĄCY SEKCJI RYTMU SERCA POLSKIEGO TOWARZYSTWA KARDIOLOGICZNEGO

    Wytyczne dotyczące leczenia pacjentów z częstoskurczem nadkomorowym (SVT), które powstały pod przewodnictwem prof. Josepa Brugady, przy polskim udziale prof. Piotra Suwalskiego, są pierwszym od wielu lat stanowiskiem Towarzystwa poświęconym tego rodzaju zaburzeniom rytmu. Wytyczne te dotyczą arytmii przedsionkowych oraz przedsionkowo-komorowych, natomiast nie obejmują migotania przedsionków. Kluczowe punkty stanowiska określili sami autorzy w końcowym akapicie dokumentu. Do najważniejszych należy zaliczyć następujące:

    • Zastosowanie manewru wazowagalnego i adenozyny jest postępowaniem z wyboru w ostrej terapii SVT. Może to dostarczyć ważnych informacji diagnostycznych.
    • W określonych wskazaniach (np. nieadekwatny częstoskurcz przedsionkowy) można rozważyć zastosowanie iwabradyny razem z beta-adrenolitykiem.
    • We wszystkich nawracających, ogniskowych zaburzeniach rytmu ablacja powinna być proponowana jako pierwszy wybór.
    • Nie należy stosować sotalolu u pacjentów z SVT.
    • Nie należy stosować amiodaronu u chorych z migotaniem przedsionków i cechami preekscytacji.
    • Ocena inwazyjna za pomocą EPS jest zalecana u pacjentów z bezobjawowym zespołem preekscytacji, którzy wykonują zawody wysokiego ryzyka lub są sportowcami wyczynowymi.
    • Jeśli to możliwe, należy unikać wszystkich leków antyarytmicznych w pierwszym trymestrze ciąży. Jeśli jest to konieczne należy rozważyć zastosowanie selektywnych beta-1-adrenolityków (z wyjątkiem atenololu), werapamilu oraz flekainidu lub propafenonu u pacjentek bez strukturalnej bądź niedokrwiennej choroby serca.

    CUKRZYCA, STAN PRZECIWCUKRZYCOWY I CHOROBY SERCOWO-NACZYNIOWE ? NOWE WYTYCZNE ESC/PTK 2019

    prof. dr hab. med. Marianna Janion, ORDYNATOR II KLINIKI KARDIOLOGII ŚWIĘTOKRZYSKIEGO CENTRUM KARDIOLOGII WSZZ W KIELCACH, KONSULTANT W DZIEDZINIE KARDIOLOGII DLA WOJ. ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

    Wiele sesji na kongresie PTK w W ciągu najbliższych dwóch dekad liczba chorych z cukrzycą (DM) wzrośnie o prawie 50 proc. Przewidywalna długość życia u tych chorych jest znacznie niższa niż w populacji bez zaburzeń kardiometabolicznych. DM zwiększa dwukrotnie ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych (CV) niezależnie od innych czynników ryzyka, w większym stopniu u kobiet. Ryzyko jest zależne od czasu trwania choroby i obecności powikłań mikronaczyniowych. W DM typu 1 wczesny początek choroby skutkuje skróceniem życia o 17,7 lat u kobiet i o 14 lat u mężczyzn. W DM typu 2 kontrola glikemii i powikłania nerkowe są największymi determinantami powikłań CV. Z tego powodu, co wyraźnie podkreśla się w obecnie publikowanych wytycznych, konieczne jest intensywne leczenie czynników ryzyka w obydwu typach cukrzycy. Kluczowym zagadnieniem nowych wytycznych jest wprowadzenie nowej klasyfikacji ryzyka CV w DM. Młodzi pacjenci z czasem trwania DM <10 lat mają umiarkowane ryzyko CV. Pacjenci z DM?10 lat z co najmniej jednym czynnikiem ryzyka (wiek, palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, otyłość), ale bez uszkodzeń narządowych, mają wysokie ryzyko. Do kategorii bardzo wysokiego ryzyka zaliczamy chorych z DM i IHD lub uszkodzeniem narządowym (proteinuria, przewlekła choroba nerek, przerost lewej komory, retinopatia) lub z co najmniej trzema czynnikami ryzyka lub DM t.1 o wczesnym początku trwającą co najmniej 20 lat. Stosowanie tego podziału pozwoli na większą indywidualizację postępowania diagnostyczno-terapeutycznego, co powinno przełożyć się na poprawę rokowania. Od czasu opublikowanych w 2013 r. poprzednich wytycznych dokonał się wielki postęp w leczeniu chorych na DM. Nowe wytyczne uwzględniają niespotykaną dotychczas liczbę badań nowych leków przeciwcukrzycowych ukierunkowanych na ocenę ryzyka CV. Zgodnie z przyjętą konwencją (?od 2008 r. wszystkie nowe leki hipoglikemizujące, aby uzyskać rejestrację, muszą przejść badania potwierdzające ich bezpieczeństwo CV?) oferują one większą wartość dowodową niż wieloletnie doświadczenie i badania obserwacyjne z lekami starszej generacji. Udokumentowano, że flozyny ? inhibitory kotransportera sodowo-glukozowego 2 (SGLT-2) i agoniści receptora peptydu glukagonopodobnego typu 1 istotnie zmniejszają ryzyko zdarzeń CV u chorych z DM t.2. Te dane zmieniły algorytm leczenia chorych z DM t.2 i miażdżycową chorobą sercowo-naczyniową oraz wysokim/bardzo wysokim ryzykiem CV. U tych chorych lekiem pierwszego wyboru powinny być inhibitory SGLT-2 lub agoniści GLP-1. Leczenie metoforminą należy rozważyć u chorych bez choroby CV i z co najwyżej umiarkowanym ryzykiem CV. W wytycznych uwzględniono również nowe zasady stosowania ASA, NOACs, czasu trwania DAPT po ACS, nowe cele terapeutyczne w zaburzeniach lipidowych zależne od kategorii ryzyka CV, nowe cele w leczeniu nadciśnienia tętniczego oraz wiele innych aspektów dotyczących tej grupy chorych.

    PRZEWLEKŁE ZESPOŁY WIEŃCOWE

    prof. dr hab. n. med. Piotr Lipiec
    KIEROWNIK ZAKŁADU SZYBKIEJ DIAGNOSTYKI KARDIOLOGICZNEJ
    KATEDRY KARDIOLOGII UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W ŁODZI

    Wytyczne dotyczące przewlekłych zespołów wieńcowych przedstawione na Kongresie ESC 2019 przyniosły sporo zmian w naszym podejściu do tej populacji pacjentów. Pierwsza z nich to ukierunkowanie na koncepcję przewlekłych zespołów wieńcowych (zamiast stabilnej choroby wieńcowej), jako wspólnego mianownika określającego szereg stanów związanych z chorobą wieńcową, które nie są ostrymi zespołami wieńcowymi. Wśród nich wyodrębnione i omówione zostało
    sześć podstawowych scenariuszy klinicznych, różniących się występowaniem objawów, przebytą rewaskularyzacją i wywiadem ostrego zespołu wieńcowego. Ponadto, posiłkując się nowymi danymi z badań, wskazano na znacznie mniejsze prawdopodobieństwo choroby przed testem określane na podstawie płci, wieku i dolegliwości, w porównaniu z wartościami określanymi w wytycznych z 2013 r. Wpływa to bezpośrednio na rekomendowaną diagnostykę choroby wieńcowej ? zarówno na podjęcie decyzji o konieczności dodatkowych badań, jak i wybór odpowiedniej metody. A postępy, jakie dokonały się w metodach diagnostycznych, spowodowały zmiany w klasie zaleceń dotyczących zastosowania poszczególnych technik w diagnostyce choroby wieńcowej: m.in. zwiększenie roli tomografii komputerowej, przy znacznym zmniejszeniu roli elektrokardiograficznej próby wysiłkowej. Zmianom uległy również rekomendacje dotyczące leczenia m.in. pod wpływem danych o korzyściach wynikających z intensywniejszego leczenia przeciwkrzepliwego oraz z zastosowania nowych leków przeciwcukrzycowych u pacjentów z chorobą wieńcową i cukrzycą. Istotnym elementem wytycznych jest też uwzględnienie wyników doniesień dotyczących pozytywnego wpływu rewaskularyzacji na rokowanie pacjentów.

    WYTYCZNE ESC 2019 DOTYCZĄCE ROZPOZNAWANIA I POSTĘPOWANIA W ZATOROWOŚCI PŁUCNEJ POWSTAŁEJ WE WSPÓŁPRACY Z EUROPEJSKIM TOWARZYSTWEM CHORÓB UKŁADU ODDECHOWEGO
    (EUROPEAN RESPIRATORY SOCIETY)

    prof. dr hab. n. med. Bożena Sobkowicz KIEROWNIK KLINIKI KARDIOLOGII, UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU

    Nowe wytyczne dzieli pięć lat od poprzedniej edycji (2014 rok). W tym czasie opublikowano wiele nowych badań, przybyło doświadczeń, co skutkuje pojawieniem się nowych, wycofaniem lub wzmocnieniem poprzednich rekomendacji.

    Najważniejsze nowości w zaleceniach

    1. W dziedzinie diagnostyki:
      a. Punkty odcięcia dla D-dimeru uzależniono od wieku chorego.
      b. Podano nowe informacje dotyczące ekspozycji na promieniowanie dla tomografii komputerowej i scyntygrafii płuc.
    2. Ocena ryzyka
      a. Jasna definicja niestabilności hemodynamicznej.
      b. Wczesna ocena ryzyka u pacjentów z zatorowością płucną (ZP) z uwzględnieniem chorób współtowarzyszących.
      c. Ocena funkcji prawej komory wskazana także u chorych niskiego ryzyka.
    3. Leczenie ostrej fazy
      a. Poprawione algorytmy leczenia chorych z ZP.
      b. Wskazanie leków z grupy NOAC?s jako pierwszego wyboru.
    4. Leczenie rozszerzone powyżej pierwszych trzech miesięcy
      a. Klasyfikacja ryzyka nawrotu żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej.
      b. Potencjalne wskazania do przedłużenia leczenia przeciwkrzepliwego.
      c. Wycofanie się z dotychczasowej terminologii ?sprowokowana/niesprowokowana? ZP jako mogącej wprowadzić w błąd przy decyzjach dotyczących czasu trwania leczenia przeciwkrzepliwego.
      d. Wprowadzenie zredukowanych dawek apiksabanu i rivaroxabanu w leczeniu rozszerzonym powyżej sześciu miesięcy.
    5. Pacjenci z nowotworem
      a. Rivaroxaban i endoksaban mogą być stosowane jako alternatywa dla LMWH z zastrzeżeniem dla przypadków nowotworu przewodu pokarmowego ze względu na zwiększone ryzyko krwawienia.
    6. Ciąża
      a. Nowy algorytm diagnostyczny.
    7. Odległe następstwa
      a. Model zintegrowanej opieki pozaszpitalnej z uwzględnieniem przewlekłych objawów klinicznych i ograniczeń czynnościowych u pacjenta z ZP b. Nowy algorytm postępowania dla pacjentów po ostrym epizodzie ZP.
      Dokument zawiera wiele syntetycznych i ułatwiających decyzję tabel, podsumowań, a w końcowej części wręcz ?10 przykazań? dla lekarza leczącego.



    Świat Lekarza
    Świat Lekarza
    Świat Lekarza to opiniotwórcze pismo, portal i platforma medialna, skierowana do lekarzy, poruszająca tematykę systemu ochrony zdrowia oraz poszczególnych dziedzin medycyny, m.in. kardiologii, onkologii, pulmonologii, urologii, diabetologii, okulistyki, chorób rzadkich.

    Więcej od autora

    Chcesz być na bieżąco z informacjami ze świata medycyny?

    Zaprenumeruj bezpłatnie ŚWIAT LEKARZA 3D