Więcej

    Spinoza – wykład inauguracyjny

     

    Najnowsze informacje o XXI Gali Nagród Złoty OTIS

    1 października 1975 r.

     Dnia 27 lipca 1656 roku młodemu człowiekowi, filozofowi Baruchowi Spinozie odczytano w Amsterdamie następujący wyrok: Postanowieniem Aniołów i za wolą Świętych wykluczamy, odżegnujemy się i wyklinamy Barucha Spinozę. Za zgodą Pana Boga naszego i za aprobatą całej świętej gminy, wobec świętych Ksiąg Prawa, gdzie jest spisanych 613 przepisów, wypowiadamy przeciw niemu klątwę, którą Jozue przeklął Jerycho i klątwę, którą Eliasz przeklął dzieci i wszystkie klątwy przepisane przez prawo. Niech będzie przeklęty i w dzień i w nocy, niech będzie przeklęty, kiedy się kładzie do snu i niech będzie przeklęty, kiedy wraca. Aby podobało się Bogu nie udzielić mu swego przebaczenia. Gniew i złość rozpętają się przeciw temu człowiekowi i zleją na jego głowę wszystkie klątwy przepisane w Księdze Prawa. Taka była kara za niekonwencjonalne spojrzenie na istotę Świata.

     Anatomia patologiczna jest gałęzią wiedzy poświęconą opisowi zmian chorobowych w narządach, celem zrozumienia ich istoty, wzajemnego powiązania, uzasadnienia nimi objawów klinicznych. Zmiany te dzielą się na zaburzenia w krążeniu, zmiany wsteczne, zmiany postępowe i nowotwory, wreszcie zapalenia. Zgodnie z tym przerabiamy cały materiał na wykładach i ćwiczeniach. Będzie to wymagać od nas wszystkich maksymalnego wysiłku, choćby dlatego, że jest kłopot z podręcznikami, ponieważ zarówno podręcznik profesora Groniowskiego, jak i skrypt oparty na podręczniku profesora Paszkiewicza są bardzo trudno dostępne. Zajęcia będą poprzedzielane kolokwiami i uwieńczone za dwa lata ogólnopolskim egzaminem testowym.

     Powiedziałem o wysiłku obu stron, my bowiem, nauczający, mamy tu stworzyć przesłanki wzajemnego zrozumienia. Musimy podkreślić to, co nas łączy, zbliżać się do siebie, unikać dystansu, który mógłby wyniknąć chociażby z różnicy wieku i tytułów naukowych. W jednej z uczelni warszawskich zdarzył się kiedyś podobno taki fakt. Profesor wykładał, podczas wykładu ktoś ze słuchaczy zapytał, czy można otworzyć okno, bo jest duszno.

    – Oczywiście można, orłów tu nie widzę, nie wyfruną.

    Wykład się skończył i wtedy ktoś nagle wykrzyknął: – Panowie, widzieliście, profesor wyszedł drzwiami.

    Niech to uczy skromności, bo nikt nie jest wielki wobec ogromu wiedzy i spraw czekających na wyjaśnienie.

     Większość z was wybierze drogę medycyny praktycznej. Oczekujemy, że nauczycie się u nas zasad anatomii patologicznej w takim stopniu, aby rozsądnie kojarzyć objawy kliniczne i aby prawidłowo postępować po otrzymaniu od nas rozpoznania, aby je po prostu rozumieć. Poznacie także, w jakich sytuacjach będziecie zmuszeni do zadawania nam pytań, bo pobranie wycinka i przesłanie do oceny mikroskopowej (biopsja) jest właśnie postawieniem pytania. Dowiecie się, kiedy wyniki zachowawczego badania chorego są dostateczne do rozpoznania i wobec tego nie warto narażać go na dodatkowy zabieg. Musimy się w tej mierze traktować jak równorzędni partnerzy, niestety nie wolni od błędu, a także ograniczeni zasięgiem dostępnych nam metod. Musimy sobie wzajemnie zdawać sprawę z tego, co każdy z nas, klinicysta lub morfolog, jest w stanie zrobić, gdzie kończą się jego możliwości, i wobec tego patrzeć na siebie z rozumną tolerancją.

    Oczywiście poszerzenie możliwości diagnostycznych lub leczniczych może być wynikiem tylko pracy badawczej. Zachęcam państwa do niej w naszej dziedzinie lub jakiejkolwiek innej. Zdaję sobie sprawę, że musimy tu być skromni, że przecież wszyscy będziemy wychodzić z tej sali drzwiami. Ale może komuś z nas coś się jednak przydarzy, może osiągnie to, co jest dane tylko nielicznym. Nie każde odkrycie, pomysł, interpretacja są uwieńczone klątwą taką, jaka dosięgła Spinozę. Może się przytrafić nagroda Nobla, czasem przemilczenie, czasem uznanie, często tylko zadowolenie własne i już. Świadomy potencjalnego zwycięstwa lub potencjalnej klęski życzę wam jednak orlego lotu mimo wszelkiego ryzyka.

    Więcej od autora

    Chcesz być na bieżąco z informacjami ze świata medycyny?

    Zaprenumeruj bezpłatnie ŚWIAT LEKARZA 3D