Tradycyjne metody leczenia ran, mimo że są powszechne, wiążą się z licznymi ograniczeniami, co podkreśla potrzebę opracowania skuteczniejszych metod leczenia ran.
Po wystąpieniu urazu rozpoczyna się złożona kaskada procesów biologicznych, które wspomagają naprawę i regenerację utraconej bądź uszkodzonej tkanki. Niektóre z różnych cząsteczek biologicznych zaangażowanych w ten naturalny proces gojenia obejmują te z macierzy pozakomórkowej, płytek krwi, komórek zapalnych, czynników wzrostu, cytokin i chemokin.
Tradycyjne leczenie ran jest niedoskonałe
Do pielęgnacji ran opracowano i wdrożono wiele różnych produktów po to, aby wspomóc proces gojenia, zmniejszyć widoczność blizn i poprawić właściwości nowo powstałej skóry.
Tradycyjne metody leczenia ran są często niedrogie i nadają się do leczenia szerokiego zakresu ran takich jak owrzodzenia, oparzenia i rany zakażone. Ponadto wiele tradycyjnych metod leczenia ran można łączyć z nowoczesnymi metodami, biomateriałami oraz lekami. Jednakże tradycyjne metody leczenia ran wiążą się z licznymi ograniczeniami, co podkreśla potrzebę opracowania skuteczniejszych metod leczenia ran.
Np. gaza, wata czy bandaże naturalne bądź syntetyczne mogą wysuszać łożysko rany, zwiększając tym samym ryzyko urazu i obumarcia komórek oraz hamując proces gojenia.
Siła opatrunków bioaktywnych
Bioaktywne opatrunki obejmują te pochodzące z materiałów naturalnych lub syntetycznych, które mogą bezpośrednio lub pośrednio wspomagać proces gojenia się ran. Niektóre z kluczowych zalet związanych z bioaktywnymi opatrunkami obejmują ich przepuszczalność dla tlenu, biodegradowalność i biokompatybilność, właściwości antyoksydacyjne, utrzymanie wilgotnego środowiska rany i regulację pH, które są czynnikami sprzyjającymi gojeniu się ran i regeneracji skóry.
Dodatkowe aspekty opatrunków bioaktywnych, które muszą być spełnione, aby wspomóc gojenie się ran, obejmują zdolność do utrzymywania stałego ciepła w miejscu urazu, żeby stymulować krążenie krwi, a jednocześnie zapobiegać rozprzestrzenianiu się patogenów zakaźnych w ranie. Opatrunki na rany muszą być również łatwe do usunięcia, sterylne, nietoksyczne i niealergizujące.
Opatrunki bioaktywne można dalej klasyfikować jako opatrunki bioaktywne lub opatrunki na rany z ładunkiem leku. Znane przykłady opatrunków bioaktywnych obejmują miód, kwas hialuronowy, kolagen, alginian, chitynę, chitozan i polimery wzbogacone poliheksametylenobiguanidem (PHMB). Dla porównania, opatrunki bioaktywne na rany z ładunkiem leku mogą składać się ze srebra, jodopowidonu, ozonidów, mezoglikanów, DNA, rybosomów, rygenazy i inhibitorów metaloproteinazy macierzy (MMP).
Opatrunki bioaktywne: które wybrać?
Wybór opatrunku bioaktywnego często zależy od ciężkości rany. Np. opatrunki z kwasem hialuronowym można stosować do leczenia ostrych i przewlekłych oczyszczonych ran z niewielkim lub średnim wysiękiem. Dla porównania: opatrunki na bazie miodu można stosować do leczenia ran z aktywną kolonizacją bakteryjną, szczególnie tych zakażonych bakteriami opornymi na konwencjonalne leczenie antybiotykami.
Chityna, która jest polimerem pochodzącym z pancerza skorupiaków, wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe, które, jak wykazano, skutecznie wspomaga proces gojenia się ran w opatrunkach. Chitozan, inny biomateriał pochodzący z pancerza skorupiaków, zapewnia również korzyści przeciwbólowe, gdy jest stosowany jako opatrunek na oparzenia, otarcia skóry, owrzodzenia skóry i obszary przeszczepione.
Co ciekawe, opatrunki bioaktywne mogą przybierać różne formy w zależności od materiału źródłowego, w tym hydrożele, folie, nanowłókna. Na przykład hydrożele alginianowe mogą zwiększać aktywność przeciwbakteryjną i promować proliferację komórek. Z kolei folie alginianowe, które są również wysoce skutecznymi antybiotykami, wspierają procesy reepitalizacji.
Przyszłość leczenia ran
Ostatnie postępy w dziedzinie opatrunków bioaktywnych zrewolucjonizowały gojenie się ran, ukierunkowując je na konkretne aspekty tego procesu. Temperatura, na przykład, zależy od różnych reakcji enzymatycznych i biochemicznych w miejscu urazu i jest kluczowa dla procesu gojenia się rany. W rzeczywistości każdy wzrost lub spadek temperatury o 2,2 °C może pogorszyć stan uszkodzonego obszaru, zakłócając tym samym proces gojenia się rany i zwiększając ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, takich jak infekcja.
Aby sprostać temu wyzwaniu, naukowcy zastosowali czujniki temperatury, takie jak termistory, czujniki podczerwieni i czujniki rezystancyjne temperatury, aby monitorować stan rany. 3 Podobnie opracowano liczne czujniki ciśnienia, takie jak czujniki piezorezystancyjne pojemnościowe, tryboelektryczne i piezoelektryczne, aby monitorować rany.
Opracowano również opatrunki polimerowe do dostarczania leków, aby ułatwić ciągłe uwalnianie leków bezpośrednio do miejsca urazu. Hydrożele, które są trójwymiarowymi (3D) sieciami składającymi się z hydrofilowych wiązań polimerowych, były szeroko stosowane w opatrunkach do uwalniania leków.
Opracowano również różne syntetyczne biomateriały i włączono je do opatrunków wspomagających gojenie się ran, a także do materiałów szewnych, cewek na tętniaki oraz systemów dostarczania leków i czynników wzrostu (GF).
Np. opatrunek z nanopłytek kwasu polimlekowego (PLA) doprowadził do szybszej regeneracji skóry, a także ułatwił tworzenie przezroczystej warstwy kolagenu, która może dodatkowo promować procesy gojenia ran. Oprócz PLA, kwas poligamma-glutaminowy (PGA), biodegradowalny polimer, został również zbadany jako syntetyczny biomateriał do pielęgnacji ran.
Na podstawie: news-medical.net
