23 marca br. zmarła kpt. Barbara Szurig-Werner, ps. ?Basia?, uczestniczka powstania warszawskiego. Jej życie zawodowe było związane z medycyną. Była jedną z pierwszych kobiet kardiochirurgów w Polsce. W kwietniu skończyłaby 98 lat.
Barbara Szurig swoją działalność patriotyczną i konspiracyjną rozpoczęła w Związku Młodzieży Polskiej ?Przyszłość? ? ?Pet?, która wzorowała się na Związku Młodzieży Polskiej ?Zet?. Członkiem Komitetu Centralnego ?Zet? był jej ojciec Wacław Szurig. Od wiosny 1940 r. kierownikiem i ideologiem ?Petu? był Stanisław Leopold ps. ?Rafał?, dowódca 1 kompanii batalionu ?Parasol?, cioteczny brat Andrzeja Romockiego ps. ?Morro?. Zebrania ?Petu? odbywały się w warszawskim mieszkaniu Szurigów.
Po wybuchu wojny, we wrześniu 1939 r. Barbara Szurig zgłosiła się jako sanitariuszka-wolontariuszka do pomocy w szpitalu zlokalizowanym w Zamku Ujazdowskim w Warszawie. Od września 1942 r. była instruktorką sanitarną ?Petu?, następnie służyła jako łączniczka w Grupach Szturmowych Szarych Szeregów w Warszawskim Okręgu Armii Krajowej.
Od 1943 r. pełniła funkcję łączniczki Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej w 2 Kompanii ?Rudy? Batalionu ?Zośka?, pod pseudonimem ?Basia?. Brała udział w pierwszej akcji Batalionu o kryptonimie ?Wilanów? jako łączniczka dowódcy Władysława Cieplaka, pseudonim ?Giewont?. Zatrzymana przez patrol niemiecki uratowała się, skacząc do fosy znajdującej się na dziedzińcu pałacu w Wilanowie.
Od początku powstania warszawskiego towarzyszyła Andrzejowi Romockiemu (pseudonim ?Morro?) jako jego łączniczka, nazywana ?Basią Amorkową? (dowódca podpisywał rozkazy AMorro). Brała czynny udział w walkach z Niemcami na Starym Mieście i na Woli w szeregach Brygady Dywersji Broda 53 Zgrupowania AK ?Radosław?. Ciężko ranną po wybuchu pocisku ?szafy? przetransportowano ją do piwnic zbombardowanego już szpitala przy ul. Miodowej 23. ?Basia? przebywała tam do 2 września, kiedy szpital został ponownie zbombardowany przez Niemców. Cudem ocalała, dzięki wstawiennictwu niemieckich oficerów, którzy leżeli ranni w tym samym powstańczym szpitalu.
Po wojnie była zaangażowana w pracę społecznego komitetu pod przewodnictwem Jadwigi Romockiej, matki Andrzeja i Jana Romockich, który zajmował się zachowaniem pamięci o poległych żołnierzach i dbaniem o miejsca ich pochówku. Przygotowywała również biogramy lekarzy uczestniczących w powstaniu warszawskim w ?Encyklopedii Medyków Powstania Warszawskiego?.
W 1951 r. odmówiła współpracy z UB w charakterze tajnego współpracownika. W obawie przed zaszkodzeniem kolegom spaliła wszystkie spisane przez siebie i zebrane relacje z okresu okupacji i powstania.
Barbara Szurig edukację medyczną rozpoczęła w czasie drugiej wojny światowej w Szkole Zaorskiego, konspiracyjnym Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. Po wojnie ukończyła studia medyczne i odbyła staż w Szpitalu Powiatowym w Płońsku. Następnie podjęła pracę w Instytucie Gruźlicy w Warszawie, na oddziale chirurgicznym, kierowanym przez prof. Leona Manteuffla-Szoege, twórcę polskiej szkoły chirurgii klatki piersiowej i serca. Barbara Szurig-Werner była jedną z pierwszych kobiet kardiochirurgów w Polsce. Uczestniczyła w wielu pionierskich operacjach kardiochirurgicznych. Brała też udział w zabiegu pierwszej implantacji endokawitarnego rozrusznika serca i przez wiele lat implantowała rozruszniki.
7 października 1966 r. uzyskała stopień doktora nauk medycznych na podstawie rozprawy doktorskiej ?Leczenie operacyjne zaciskającego zapalenia osierdzia (na doświadczeniu 100 wykonanych perikardiektomii)?.
Pełniła funkcję zastępcy ordynatora oddziału chirurgii w Szpitalu Wolskim, a następnie zastępcy kierownika II Kliniki Kardiochirurgii w Instytucie Kardiologii w Warszawie. Była członkinią Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego i Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego
W lutym 2021 r. została odznaczona przez Prezydenta RP Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski ?za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej?. Ponadto została uhonorowana Krzyżem Walecznych, Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Medalem Pro Memoria, Odznaką Batalionu ?Zośka?, medalem pamiątkowym z okazji 70. rocznicy powstania warszawskiego. Otrzymała także Medal ?Godnemu Chwały? ? Digno Laude przyznawany przez Towarzystwo Lekarskie Warszawskie i Związek Powstańców Warszawskich Żołnierzom Powstańczych Służb Sanitarnych za wybitne męstwo i poświęcenie.
Barbara Szurig wyszła za mąż za Andrzeja Wernera, żołnierza Armii Krajowej w Górach Świętokrzyskich. Wychowali dwóch synów: Stanisława (męża prof. dr hab. Bożeny Werner) i Jana (profesor ekonomii Uniwersytetu w Minesocie).
Barbara Werner zmarła 23 marca 2022 roku. Została pochowana na cmentarzu Stare Powązki w Warszawie.
ŹRÓDŁA:
www.se.pl, www.wikipedia.pl, www.ptkardio.pl https://www.1944.pl/powstancze-biogramy/barbara-szurig,44534.html
Agnieszka Pietrzak, Żołnierze Batalionu Armii Krajowej ?Zośka? represjonowani w latach 1944?1956, wyd. 2, Warszawa: Społeczny Komitet Opieki nad Grobami Poległych Żołnierzy Batalionu ?Zośka?, 2016, ISBN 978-83-93302-2-5.