Aktywność fizyczna zarówno w trakcie, jak i po leczeniu przerzutowego raka piersi (ang. MBC – metastatic breast cancer) zmniejsza skutki uboczne i poprawia jakość życia pacjentek. Powinna być zatem integralną częścią opieki terapeutycznej.
Rak piersi jest obecnie najczęściej diagnozowanym nowotworem na świecie. Z ok. 2–3 milionami nowych przypadków w 2020 r. stanowi znaczne obciążenie dla zdrowia publicznego. W 2020 r. prawie 700 tys. osób na całym świecie zmarło na raka piersi, a główną przyczyną była zaawansowana postać choroby.
Przerzutowy rak piersi: poprawić jakość życia
Dzięki postępom terapeutycznym u pacjentek z MBC czas przeżycia uległ poprawie – wynosi od 23 do 64 miesięcy, w zależności od statusu receptorów nowotworowych. Jednocześnie aż 80 proc. chorych wskazuje na konieczność podniesienia jakości życia uwarunkowanej stanem zdrowia (ang. HRQOL – ealth related quality of life). Doświadczają one wyniszczających skutków ubocznych związanych z rakiem i leczeniem (zmęczenia, zmniejszonej sprawności fizycznej, lęku, depresji, neuropatii i bólu). Spośród wymienionych skutków ubocznych zmęczenie jest najczęściej zgłaszanym i uciążliwym objawem. Ma negatywny wpływ na jakość życia w chorobie nowotworowej. Biorąc pod uwagę, że pacjenci z chorobą przerzutową zazwyczaj otrzymują stałe leczenie, skutki uboczne mogą nasilać się z czasem. Dlatego interwencje, które dążą do poprawy jakości życia pacjentów w chorobie nowotworowej poprzez złagodzenie zmęczenia i innych skutków ubocznych, są bardzo potrzebne w przebiegu MBC.
Rola aktywności fizycznej
Międzynarodowe randomizowane badanie PREFERABLE-EFFECT oceniło wpływ ćwiczeń na zmęczenie i jakość życia uwarunkowaną stanem zdrowia u chorych na przerzutowego raka piersi. Łącznie zbadano 357 osób z MBC i oczekiwaną długością życia ≥6 miesięcy, bez niestabilnych przerzutów do kości. Badania prowadzono w 8 ośrodkach badawczych w 5 krajach europejskich oraz w Australii. Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do zwykłej opieki (grupa kontrolna, n = 179) lub 9-miesięcznego nadzorowanego programu ćwiczeń (grupa ćwiczeniowa, n = 178).
Efekty określono poprzez porównanie zmiany od punktu początkowego do 3, 6 (główny punkt czasowy) i 9 miesięcy między grupami. Okazało się, że ćwiczenia fizyczne przyniosły istotne pozytywne efekty: zmęczenie fizyczne było istotnie niższe, natomiast czynnik HRQOL istotnie wyższy. W grupie ćwiczącej w czasie badań wystąpiły dwa poważne zdarzenia niepożądane (złamania), ale nie były one związane z przerzutami do kości.
Dwa przeglądy badań u pacjentów z zaawansowanym rakiem, w tym z MBC, wykazały również, że interwencje ćwiczeniowe są bezpieczne i możliwe do zrealizowania, a dotyczy to również pacjentów z przerzutami do kości.
MBC a ćwiczenia: wnioski
Badanie PREFERABLE-EFFECT dowodzi, że pacjentki z MBC mogą uczestniczyć w 9-miesięcznym nadzorowanym programie ćwiczeń, który skutkuje redukcją zmęczenia i poprawą HRQOL po 6 miesiącach, a które utrzymywały się do 9 miesięcy. Ponadto obserwowano korzystne efekty w odniesieniu do klinicznie istotnych wyników, takich jak funkcjonowanie fizyczne, sprawność, duszność i ból.
Wyniki pokazują zatem, że nadzorowane ćwiczenia fizyczne mają pozytywny wpływ na zmęczenie oraz na jakość życia uwarunkowaną stanem zdrowia u pacjentek z przerzutowym rakiem piersi. „Na podstawie naszych ustaleń zalecamy, aby nadzorowane ćwiczenia oporowe i aerobowe były integralną częścią opieki wspomagającej dla pacjentów z MBC” – piszą jego autorzy.
Źródło: https://www.nature.com/articles/s41591-024-03143-y
