Prelegent: dr n. med. Katarzyna Kokoszyńska–Brejnakowska (w imieniu zespołu Samodzielnej Pracowni Bioinformatyki i Biostatystyki)
Rak szyjki macicy to nowotwór złośliwy, który stanowi poważny problem zdrowotny i społeczny. Na świecie, w ciągu roku, rozpoznaje się około 500 000 przypadków nowych zachorowań, z czego ponad połowa kończy się śmiercią pacjentki. Polska, niestety, wciąż jest krajem o wysokiej zachorowalności i umieralności z powodu tego nowotworu. Dotychczas podstawową metodą profilaktyki i wczesnej diagnostyki były badania cytologiczne wymazów z szyjki macicy. Mimo niewątpliwej wartości skriningowych badań cytologicznych, zasadniczym ograniczeniem tej metody jest jej stosunkowo niska czułość. Znacznie efektywniejsze w wykrywaniu tzw. zmian przedrakowych jest skojarzone badanie cytologiczne i molekularno-genetyczna charakterystyka onkogennych typów wirusów brodawczaka ludzkiego (HPV). Wykonanie kobietom z pewnymi nieprawidłowościami w preparacie cytologicznym, testu w kierunku obecności infekcji onkogennymi typami HPV pozwala na lepsze ukierunkowanie dalszej diagnostyki i ewentualnego leczenia.
W ramach konsorcjum Centrum Onkologii-Instytutu w Warszawie oraz firmy NZOZ Meditest ? Diagnostyka Medyczna opracowano nowy test diagnostyczny, który pozwalana na czułą, specyficzną i tanią detekcję grupy 15 onkogennych typów HPV w wymazie z szyjki macicy. Zastosowana w projekcie metoda multiplex real-time PCR jest obecnie powszechnie używana w diagnostyce wirusologicznej, wymaga jednak indywidualnego podejścia w przypadku każdego badanego mikroorganizmu.
Aby zoptymalizować metodę, odpowiednio dobrano sekwencje tzw. primerów (starterów) i sond molekularnych oraz warunki reakcji. To zwiększa wiarygodność kliniczną testu, a zwłaszcza podnosi próg detekcji patogenów i swoistość diagnostyczną. W sondach tych została wykorzystana innowacyjna technologia LNA, która nie była dotychczas stosowana w testach, wykrywających poszczególne szczepy wirusa HPV.
Dzięki temu nowatorskiemu rozwiązaniu powstało innowacyjne narzędzie diagnostyczne, czyli test, łączący cechy badania cytologicznego i HPV. Projekt został zrealizowany w ramach programu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju INNOTECH ? programu wsparcia nauki i przedsiębiorstw w zakresie realizacji innowacyjnych przedsięwzięć z różnych dziedzin nauki i branż przemysłu.