Pandemia COVID-19 wskazała słabe strony ochrony zdrowia, w tym bezpieczeństwo pracy lekarzy. Dlatego nowy Program UE dla zdrowia na lata 2021-2027 to w głównej mierze wsparcie finansowe dla inicjatyw mających na celu poprawę opieki zdrowotnej w trakcie potencjalnych kryzysów, ale także pozwalających na skuteczne reagowanie w sytuacjach zagrożenia zdrowia publicznego.
Konkursy ogłaszane w ramach Programu UE dla zdrowia mają być poświęcone m.in. przygotowaniu pracowników ochrony zdrowia do pracy na terenie całej UE, tworzeniu rezerw wykwalifikowanej kadry medycznej oraz ekspertów mogących podlegać mobilizacji w celu zapobiegania kryzysom zdrowotnym w całej UE i właściwej reakcji na zagrożenia epidemiczne. Wśród celów Programu UE dla zdrowia są m.in. wzmocnienie systemów opieki zdrowotnej poprzez inwestycje w zdrowie publiczne, chociażby przez działania na rzecz promocji zdrowia, w tym dobrostanu psychofizycznego i profilaktyki chorób, np. niezakaźnych, w szczególności nowotworowych i rzadkich, oraz poprawę dostępu do opieki zdrowotnej.
FISZKA PROJEKTOWA
Wiele miejsca Program UE dla zdrowia przeznacza na projekty związane z obciążeniami zdrowotnymi wynikającymi z degradacji i zanieczyszczenia środowiska, w szczególności powietrza, wody i gleby, ale również ? zmian demograficznych (w tym starzenie się społeczeństwa).
Pierwsze konkursy w ramach Programu powinny zostać ogłoszone w najbliższych tygodniach. Czas do rozpoczęcia wstępnych naborów można wykorzystać na skontaktowanie się z potencjalnymi zainteresowanymi ? jednostkami ochrony zdrowia z innych krajów UE, ale także lekarzami, najlepiej ze szpitali klinicznych, uniwersyteckich lub stowarzyszeń i izb lekarskich.
Jeszcze przed ogłoszeniem tematyki pierwszych konkursów warto przygotować fiszkę projektową ? informacje o interesującym nas zagadnieniu, preferowanej formie współpracy (lider lub partner konsorcjum), a także o ofercie związanej z wykonywaniem określonych działań projektowych (np. możliwość realizacji akcji profilaktycznych lub przeprowadzania badań przesiewowych).
WNIOSKI DO KONKURSÓW W RAMACH PROGRAMU MOGĄ BYĆ SKŁADANE WYŁĄCZNIE PRZEZ MIĘDZYNARODOWE KONSORCJA PROJEKTOWE ZŁOŻONE Z INSTYTUCJI LUB ORGANIZACJI Z MINIMUM TRZECH KRAJÓW UE ? LICZBA KONSORCJANTÓW MOŻE RÓŻNIĆ SIĘ W ZALEŻNOŚCI OD TEMATYKI NABORU.
UDZIAŁ W PROJEKCIE I ZADANIA
Wnioski do konkursów w ramach Programu mogą być składane wyłącznie przez międzynarodowe konsorcja projektowe złożone z instytucji lub organizacji z minimum trzech krajów UE ? liczba konsorcjantów może różnić się w zależności od tematyki naboru.
Przed podjęciem decyzji o udziale w przygotowywaniu wniosku w konsorcjum międzynarodowym i ewentualnej późniejszej realizacji przedsięwzięcia warto poinformować przełożonych o rozważaniu uczestnictwa w danym projekcie.
Zdarza się, że w projektach UE uczestniczą lekarze niereprezentujący konkretnej instytucji naukowo-badawczej czy szpitala uniwersyteckiego lub klinicznego, a medycy wykonują wówczas zadania projektowe jako podwykonawcy. Pełnoprawnymi partnerami w konsorcjach, które mogą składać wnioski i realizować projekty, są przedstawiciele konkretnych instytucji czy placówek medycznych, z tzw. umocowaniem do pracy w danym przedsięwzięciu międzynarodowym.
Udział w projekcie międzynarodowym w ramach konkursów UE jest związany z koniecznością wykonywania określonych zadań, zgodnie z ustaleniami konsorcjum, ale także wymaga obecności na różnego rodzaju szkoleniach czy warsztatach ? w czasie pandemii są to konferencje i spotkania online. Praca w ramach projektu nie powinna pozostawać w sprzeczności z wykonywaniem obowiązków służbowych ? warto poprosić przełożonego np. o oddelegowanie do zadań projektowych w części czasu pracy, np. dydaktycznej (w przypadku lekarza pracującego w szpitalu uniwersyteckim czy klinice).
WSPARCIE FINANSOWE
Komisja Europejska na sfinansowanie projektów w ramach Programu UE dla zdrowia na lata 2021-2027 planuje przeznaczyć 9,4 mld euro. Na pozyskanie wsparcia finansowego mogą liczyć działania obejmujące m.in. szkolenia i programy wymiany personelu medycznego oraz pracowników opieki zdrowotnej, współpracę i partnerstwa transgranicznie, w tym w regionach transgranicznych, czy inwestycje w innowacyjne projekty związane z inicjatywami o wysokiej wartości dodanej ? czyli mogące być traktowane jako dobre praktyki do stosowania we wszystkich krajach UE ? oraz w tzw. krytyczną infrastrukturę zdrowotną.
W ramach Programu UE dla zdrowia planowana jest ścisła współpraca z Programem w zakresie badań naukowych i innowacji ?Horyzont Europa?, który obejmuje również klaster ?Zdrowie?. Program ?Horyzont Europa? zapewni wsparcie finansowe badań naukowych i innowacji w zakresie m.in. dbałości o zdrowie przez całe życie, a także środowiskowych i społecznych uwarunkowań zdrowia. Na pozyskanie finansowania mogą liczyć również projekty z zakresu m.in. chorób niezakaźnych i rzadkich, systemów opieki zdrowotnej czy nowoczesnych technologii i rozwiązań cyfrowych w ochronie zdrowia. Istotne znaczenie wśród projektów poświęconych konkretnym obszarom ochrony zdrowia ma tematyka chorób nowotworowych, która stanowi jeden z głównych priorytetów Komisji Europejskiej w zakresie polityki zdrowotnej.
Konkursy, zarówno w ramach Programu UE dla zdrowia, jak i Horyzont Europa, będą ogłaszane na stronach Funding&Tenders Portal (https://ec.europa.eu/info/funding-tenders/opportunities/portal/screen/home).
Magdalena Pokrzycka-Walczak