Rozmowa z Bartłomiejem Żerkiem, kierownikiem Departamentu Innowacyjnego, W dziale badań i rozwoju w Grupie Adamed.
Rok 2017 dla Grupy Adamed to ponad 70 mln zł zainwestowane w badania i rozwój oraz ukończenie budowy wartego kolejne 30 mln zł obszaru produkcji pilotażowej (pilot plant), który umożliwi wytwarzanie serii klinicznych oraz rejestracyjnych leków generycznych z wartością dodaną, a w przyszłości innowacyjnych, w warunkach GMP. Dziś R&D Adamed to kilkadziesiąt projektów, w tym 5 programów rozwoju leków oryginalnych.
Grupa Adamed znana jest jako firma innowacyjna. Jakie efekty przyniosły ostatnie lata pracy w laboratoriach Departamentu Innowacyjnego?
W tym roku pojawiły się dwie molekuły wiodące. Pierwsza to selektywny inhibitor białka Mdm2, a tym samym reaktywator cząsteczki określanej jako ?strażnik genomu?, czyli białka p53. Cząsteczka ta we wszystkich przeprowadzonych przez nas do tej pory testach wykazuje istotne przewagi nad propozycjami konkurencji z big pharmy. Mówimy tu oczywiście o wskazaniach onkologicznych.
Druga cząsteczka to podwójnie specyficzny ? w przeciwieństwie do ukierunkowanych na jeden cel molekularny, rozwiązań nad którymi pracuje konkurencja ? ligand uderzający w receptory serotoninowe 5HT6 oraz 5HT2A. Molekuła ta, w co wierzymy, ma w przyszłości znaleźć zastosowanie w terapii zaburzeń psychotycznych i poznawczych w otępieniu.
Czy to ten projekt został doceniony przez ekspertów?
Tak i właśnie otrzymał dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój. Nie sposób nie wspomnieć o konsorcjum ONCOTRAIL, które przyczyniło się do pokonania wielu barier technologicznych i stricte naukowych w ramach rozwoju białka rekombinowanego, pochodnej TRAIL/Apo2L, o szerokim spektrum wysokiej aktywności wobec guzów litych. Jednak, aby osiągnąć cele, o których mówię, musieliśmy przeprowadzić dość głęboką restrukturyzację naszego ?Drug Discovery?.
Na czym polegała restrukturyzacja laboratoriów?
Aby sprawnie zarządzać dużymi, multidyscyplinarnymi przedsięwzięciami nie wystarczy jeden zespół specjalistów pracujących w laboratorium. Musieliśmy ?dozbroić się? w kompetencje związane z regulacjami i wymaganiami dotyczącymi nowych leków, wiedzę z zakresu medycyny translacyjnej. Tak powstał Zespół ds. Rozwoju Przedklinicznego. Pracę w laboratoriach też w pewnym sensie zorganizowaliśmy na nowo, m.in. wyodrębniliśmy Pracownię Biotechnologii, Pracownię Biochemii i Biofizyki Białka, Pracownię Biologii Komórki. W nasze projekty zaangażowani są także koledzy z Pionu Generycznego Działu Badań i Rozwoju Grupy Adamed. Swoimi kompetencjami służą nam specjaliści od syntezy organicznej, analityki oraz formulacji. Poprzeczkę zawieszamy sobie coraz wyżej, więc i zespół musi być coraz sprawniejszy.
Z tego, co Pan mówi, wynika, że bardzo ważni są ludzie, którzy tu pracują…
To prawda. O ile w badaniach podstawowych, w jednostkach akademickich naukowcy mierzą się najczęściej z odkrywaniem rzeczywistości i cierpliwość jest im niezbędna, o tyle w poszukiwaniu nowych terapii podejmuje się próbę kreowania rzeczywistości trochę na nowo. Tu trzeba być odpornym na frustrację i zachować zdrowe podejście do własnego projektu, na który czasem trudno patrzeć obiektywnie. Ważna jest rzetelność przeprowadzanych eksperymentów oraz ostrożność w interpretacji wyników. Dlatego w zespole istotne jest wzajemne zaufanie. To zaufanie dotyczy także naszych współpracowników.
Z kim współpracuje Grupa Adamed?
Wśród naszych naukowych partnerów na pierwszym miejscu wymienić należy Wydział Farmaceutyczny Collegium Medicum UJ. W ramach tej współpracy udało nam się opracować cząsteczki o działaniu antypsychotycznym. Ale ściśle współpracujemy również m.in. z Instytutem Biochemii i Biofizyki PAN, Instytutem Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu.
Najważniejsze, by w tym wszystkim być konsekwentnym. Grupa Adamed robi to od kilkunastu lat. Nasza firma zapoczątkowała badania nad lekami innowacyjnymi, jej śladem poszły również inne firmy. Mam nadzieję, że doprowadzi to do wyprodukowania pierwszego polskiego leku innowacyjnego. A potem kolejnych?
Rozmawiała Agnieszka Jankowska