Z prof. dr. hab. n. med. Konradem Rejdakiem, prezesem Polskiego Towarzystwa Neurologicznego, kierownikiem Katedry i Kliniki Neurologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, rozmawia Ewa Podsiadły-Natorska
Rekomendacje dot. leczenia spastyczności zostały zebrane w polskim konsensusie interdyscyplinarnej grupy ekspertów opublikowanym w 2023 r. Autorzy rekomendują zastosowanie toksyny botulinowej typu A w leczeniu spastyczności umiarkowanej oraz ciężkiej niezależnie od jej etiologii.
Toksyna botulinowa typu A jest refundowana w Polsce u dorosłych pacjentów w ramach programu lekowego B.57 w leczeniu spastyczności powstałej w wyniku udaru mózgu, przebytego urazu OUN, stwardnienia rozsianego oraz paraplegii spastycznej. U dzieci toksyna botulinowa typu A refundowana jest w ramach programu B.30 jedynie w dziecięcym porażeniu mózgowym. Problem pojawia się w momencie przejścia dziecka do wieku dorosłego, kiedy u pewnej grupy pacjentów kończy się możliwość kontynuacji wcześniej rozpoczętej terapii. Dlatego Polskie Towarzystwo Neurologiczne postuluje ujednolicenie kryteriów kwalifikacji pacjentów do toksyn botulinowych typu A w ramach programu lekowego B.57 „Leczenie pacjentów ze spastycznością kończyn z użyciem toksyny botulinowej typu A”. Stanowisko PTN w tej sprawie zostało opublikowane na naszej stronie 24 kwietnia 2024 r. Chodzi o stworzenie pomostu pomiędzy jednym a drugim programem, aby pacjenci mogli kontynuować rozpoczętą terapię.
Jednocześnie zasadne jest poszerzenie wskazań klinicznych do stosowania toksyny botulinowej typu A w programie lekowym B.30 „Leczenie spastyczności w mózgowym porażeniu dziecięcym (ICD -10 G80)” oraz kontynuacja leczenia tych pacjentów od 18. roku życia w poszerzonych wskazaniach w ramach programu lekowego B.57 „Leczenie pacjentów ze spastycznością kończyn z użyciem toksyny botulinowej typu A (ICD-10: I61, I63, I69, G35, G80, G82, G83, T90, T91).
Co zrobić, aby powyższe zmiany weszły w życie?
Jesteśmy otwarci na dyskusję z Ministerstwem Zdrowia i wy-branie najbardziej optymalnej opcji. Najkorzystniejsze byłoby połączenie dwóch programów, ale wymaga to dużego wysiłku formalnego i organizacyjnego. O zasadności objęcia refundacją wszystkich dostępnych leków zawierających toksynę botulinową typu A w programie lekowym B.57 wypowiedziała się już Rada Przejrzystości przy AOTMiT w sprawie objęcia refundacją leków zawierających substancję czynną toksyna botulinowa typu A w wybranych wskazaniach pozarejestracyjnych (z dnia 28 sierpnia 2023 r.). Rada Przejrzystości uznaje, że wszystkie dostępne leki zawierające toksynę botulinową typu A powinny być refundowane w nowym programie lekowym w ramach wspólnej grupy limitowej. Dotychczasowe działania w sprawie postulowanych zmian w programie lekowym B.57 to m.in. pisma z 14 maja oraz 2 lipca 2024 r. skierowane do MZ.
Dlaczego te zmiany są tak ważne?
Wprowadzenie postulowanej zmiany pozwoli na zapewnienie indywidualizacji leczenia pacjentów ze spastycznością – bez względu na jej etiologię. Zagwarantuje także możliwość kontynuacji terapii spastyczności u pacjentów dorosłych z mózgowym porażeniem dziecięcym, którzy w dzieciństwie byli leczeni w programie B.30. Zmiany zabezpieczyłyby dostęp do różnych preparatów toksyny botulinowej typu A, co jest ważne z punktu zapewnienia ciągłości terapii.
Wiele osób ze spastycznością nie było dotąd leczonych i dopiero teraz otrzymałoby kwalifikację do takiej terapii, mu-simy więc być przygotowani również na takich pacjentów. Spastyczność nie jest chorobą na całe życie, a właściwe postępowanie daje szansę na jej wyleczenie, złagodzenie przebiegu albo niedopuszczenie do rozwinięcia. Dlatego deklarujemy chęć współpracy, aby kompleksowo odpowiedzieć na potrzeby pacjentów.
