Nad nowym modelem leczenia hidradenitis suppurativa (HS) pracował wraz z zespołem badaczy prof. dr hab. n. med. Jacek Szepietowski, dermatolog-wenerolog z Wydziału Medycznego Politechniki Wrocławskiej, prezes Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Dokonania profesora opublikowano w prestiżowym czasopiśmie „The Lancet”.
Hidradenitis suppurativa to przewlekła dermatologiczna choroba zapalna, która najczęściej atakuje pacjentów pomiędzy 18. a 35. rokiem życia. Charakteryzuje się występowaniem bolesnych guzów, ropni oraz drenujących przetok. – Hidradenitis suppurativa dotyka jednej na 100 osób, więc w naszym kraju chorować może nawet 350 tys. ludzi. Powoduje ogromne cierpienie psychospołeczne i prowadzi do milionowych strat związanych z utratą aktywności zawodowej – wyjaśnia prof. Jacek Szepietowski, podkreślając, że wiedza na temat tej choroby wciąż jest niewystarczająca – zarówno wśród lekarzy, jak i w całym społeczeństwie.
Nowatorskie rozwiązanie
Międzynarodowy zespół (w skład którego weszli eksperci z Uniwersytetu Medycznego Charité w Berlinie, Uniwersytetu Northwell w Nowym Jorku, Mayo Clinic w Rochester, Wydziału Medycznego w Santiago de Chile, irlandzkiego Munster oraz Wydziału Medycznego Politechniki Wrocławskiej) zebrał i ocenił aktualną wiedzę naukową na temat hidradenitis suppurativa. Następnie, pod kierunkiem prof. Jacka Szepietowskiego, autora koordynującego (ang. senior author) cały proces, powstał pionierski model leczenia.
Wyniki badań zamieszczono pod koniec stycznia 2025 w czasopiśmie „The Lancet” o współczynniku Impact Factor 98,4. Autorzy artykułu „Hidradenitis suppurativa” podkreślają, że zapalenie związane z HS wpływa na wiele organów; u pacjentów często rozwijają się choroby zapalne stawów, jelit, zaburzenia nastroju, depresje oraz zaburzenia metaboliczne takie jak cukrzyca. Wszystko to w konsekwencji wpływa na zwiększone ryzyko powstawania zaburzeń sercowo-naczyniowych.
W publikacji po raz pierwszy zostały wyodrębnione różne fazy przebiegu choroby. – Zaproponowana przez nas koncepcja leczenia uwzględnia zarówno wszystkie te fazy, jak i choroby współistniejące. Ma być realizowana w sposób spersonalizowany i interdyscyplinarny – wyjaśnia naukowiec z Wydziału Medycznego Politechniki Wrocławskiej.
Pierwsze nowoczesne terapie oparte są na neutralizacji poszczególnych cytokin zapalnych (cytokiny biorą udział w inicjowaniu stanu zapalnego, jego podtrzymywaniu, a nawet utrzymywaniu się patologicznego bólu), a już dostępne w leczeniu farmakologicznym HS.
Leczyć holistycznie
W ostatnich latach uzyskano niezwykłe wyniki dotyczące mechanizmów patogenetycznych choroby, które poszerzyły możliwości jej kontrolowania poprzez terapie biologiczne (jedna z najnowocześniejszych metod leczenia farmakologicznego polegająca na podawaniu pacjentowi preparatów, których zadaniem jest zmniejszenie odpowiedzi zapalnej w organizmie, a tym samym zmniejszenie nasilenia objawów i zatrzymanie dalszego rozwoju choroby). – Dlatego wczesna diagnoza i leczenie najskuteczniejszymi terapiami w celu kontrolowania objawów, zatrzymania postępującego niszczenia skóry i minimalizowania konsekwencji chorób współistniejących są kluczowymi koncepcjami w leczeniu HS – dodaje prof. Jacek Szepietowski.
Artykuł w „The Lancet” stanowi ważny krok w kierunku holistycznej opieki nad pacjentami cierpiącymi na tę wciąż mało znaną chorobę. – Mamy nadzieję, że ta publikacja skróci czas potrzebny do postawienia właściwej diagnozy, zwiększy świadomość na temat ogólnoustrojowego charakteru schorzenia oraz poważnych konsekwencji zdrowotnych HS, a także zapewni niezbędne zasoby do dalszych badań translacyjnych oraz interdyscyplinarnej opieki nad pacjentem – podkreśla prof. Szepietowski.
Specjaliści z doświadczeniem
Prof. Jacek Szepietowski oraz prof. Łukasz Matusiak już od ponad 20 lat prowadzą badania nad aspektami patogenezy, kliniki i leczenia hidradenitis suppurativa. Są autorami wielu prac naukowych na ten temat, jako pierwsi wykazali m.in. podwyższony poziom TNF-alfa i IL-17 u chorych na tę jednostkę chorobową. Miało to ogromny wpływ na stworzenie stosowanych obecnie metod leczenia. Naukowcy udokumentowali także skuteczność acytretyny w leczeniu HS, szczególnie typu mieszkowego choroby.
Obaj są uznanymi międzynarodowymi autorytetami w zakresie hidradenitis suppurativa. Od lat uczestniczą w tworzeniu rekomendacji europejskich dotyczących diagnozowania i leczenia HS, a także prowadzą międzynarodowe kursy doskonalące z zakresu tej choroby.
„Hidradenitis suppurativa” to pierwszy artykuł naukowca z Politechniki Wrocławskiej, który ukazał się w tym najbardziej prestiżowym tytule medycznym na świecie.
Publikacja prof. Jacka Szepietowskiego w „The Lancet” stanowi znaczące osiągnięcie w dziedzinie dermatologii, które redakcja „Świata Lekarza” uznała za „Sukces miesiąca”. Artykuł prof. Szepietowskiego przedstawia nowatorskie podejście do leczenia hidradenitis suppurativa, uciążliwej, przewlekłej choroby skóry. Nowe metody terapeutyczne mogą znacząco poprawić jakość życia dotkniętych nią pacjentów i odciążyć system opieki zdrowotnej. Wyróżnieniem chcemy podkreślić wkład polskiego naukowca w rozwój światowej dermatologii.
Prof. Jacek Szepietowski – dermatolog-wenerolog z Wydziału Medycznego Politechniki Wrocławskiej, prezes Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, kierownik Katedry i Kliniki Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, past prezes European Society for Dermatology and Psychiatry. Autor ponad 700 publikacji naukowych: autor lub redaktor 17 książek, ponad 80 rozdziałów w książkach krajowych i zagranicznych oraz ponad 500 komunikatów zjazdowych, odznaczony m.in. Orderem Odrodzenia Polski, Srebrnym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Odznaką Honorową „Za zasługi dla ochrony zdrowia”.
