Paul Ehrlich to pionier współczesnej chemioterapii. Niemiecki lekarz, chemik i bakteriolog, uhonorowany Nagrodą Nobla za swoje prace nad odpornością.
Paul Ehrlich urodził się w 14 marca 1854 roku w Strzelinie na Śląsku, wówczas niemieckim Strehlen. Jego rodzina była pochodzenia żydowskiego, był synem Ismara Ehrlicha i Rosy Weigert. Młody Paul uczęszczał do gimnazjum we Wrocławiu. Nie był jednak dobrym uczniem. Najwięcej problemów miał z przedmiotami humanistycznymi.
Po ukończeniu gimnazjum zdecydował się na studia medyczne, które rozpoczął we Wrocławiu, a następnie kontynuował w Strasburgu, Breisgau oraz w Lipsku. Mimo że nie był wybitnym studentem, w 1878 roku otrzymał tytuł doktora medycyny. Już wtedy zajmował się problematyką, która miała mu później przynieść rozgłos i wiele prestiżowych nagród. Jego praca doktorska opisywała zagadnienia związane z barwieniem tkanek i klasyfikowaniem w ten sposób komórek. W 1878 roku młody naukowiec rozpoczął pracę w berlińskiej Klinice Medycznej, gdzie kontynuował swoje badania w zakresie histologii i barwienia komórek. W 1882 roku otrzymał tytuł profesora.
Poszukiwacz ?magicznych kul?
W 1890 roku profesor Ehrlich został asystentem Roberta Kocha w Instytucie Chorób Infekcyjnych. W 1896 roku objął funkcję dyrektora Instytutu Szczepionek i Surowic w Steglitz w Berlinie. Od 1899 roku profesor był również szefem Doświadczalnego Instytutu Terapii, zwanego później Instytutem Ehrlicha, we Frankfurcie nad Menem.
Prof. Paul Ehrlich prowadził badania w dziedzinie immunologii ? nad leukocytami, głównie nad mechanizmem powstawania granulocytów i monocytów. Stworzył także teorię łańcuchów bocznych, mającą wyjaśnić różnorodne zjawiska immunologiczne, która pomimo błędów odegrała istotną rolę w procesie poznawania mechanizmów odpornościowych człowieka. Naukowiec wniósł swój wkład także w rozwój bakteriologii. Profesor opracował bowiem metody barwienia preparatów biologicznych do badań mikroskopowych, stosował anilinę, co umożliwiło mu rozróżnienie różnych typów krwinek białych, oraz odkrył toksoidy, czyli jady bakteryjne pozbawione właściwości toksycznych.
Ponadto Ehrlich, barwiąc preparaty barwnikami anilinowymi, zauważył ich oddziaływanie na organizmy żywe. W 1891 roku sformułował koncepcję, według której niektóre środki chemiczne mogą zwalczać choroby infekcyjne. Celem swoich badań naukowych profesor uczynił znalezienie ?magicznych kul? niszczących zarazki i jednocześnie będących nieszkodliwymi dla żywego organizmu. Jego wysiłki zostały docenione ? w 1908 roku przyznano mu Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny, za prace nad odpornością organizmów.
Sukces po Noblu
Największą sławę i chwałę w historii medycyny zapewniło prof. Ehrlichowi jednak dopiero odkrycie, którego dokonał rok po otrzymaniu Nagrody Nobla. Jego wieloletnie badania związków arsenoorganicznych zaowocowały. Profesor odkrył bowiem pierwsze skuteczne leki przeciwko kile. Lekami tymi były: salwarsan odkryty wraz z Sahachiro Hatą, tzw. preparat 606 (był on 606. zbadanym związkiem, po raz pierwszy podanym w 1909 roku kilku królikom zakażonym kiłą, a później używanym w leczeniu ludzi), neosalwartan odkryty w 1912 roku, tzw. preparat 914, oraz acetarsol ? znacznie mniej toksyczny niż salwarsan. W ten oto sposób Paul Ehrlich stał się twórcą nowoczesnej chemioterapii, publikując swoje badania w latach 1911-14 m.in. w ?Abhandlungen über Salvarsan?. Po tych odkryciach Ehrlich był jednym z kandydatów do ponownego uhonorowania Nagrodą Nobla. Zmarł jednak przedwcześnie na zawał serca 20 sierpnia 1915 roku w Bad Homburg vor der Höhe.
Życie rodzinne
Od 1883 roku prof. Paul Ehrlich był żonaty z Hedwigą Pinkus, z którą miał dwie córki ? Stephanie oraz Marianne. Pomimo licznych zaszczytów, dziesiątek prestiżowych nagród i członkostwa w ponad 80 towarzystwach naukowych na całym świecie, profesor był człowiekiem skromnym.
Za największe wady Paula Ehrlicha uznawano bałaganiarstwo, roztargnienie oraz niebywałą skłonność do cygar, których wypalał kilkadziesiąt dziennie, co nie pozostało obojętne dla jego zdrowia i niewątpliwie przyczyniło się do przedwczesnego zgonu uczonego.