Formularz Oceny Ryzyka Przemocy wobec starszych – proste narzędzie diagnostyczne
FORP powstał w ramach 2-letniego projektu badawczego (2021-2022) realizowanego przez Fundację Projekt Starsi w partnerstwie z firmą badawczą Lokalne Badania Społeczne, Narodowym Instytutem Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji, Centrum Medyczno-Diagnostycznym w Siedlcach oraz ZOZ w Łodzi.
FORP to proste narzędzie, które pozwala w krótkiej rozmowie z pacjentem oszacować ryzyko przemocy i podaje prostą ścieżkę postępowania. To odpowiedź na brak odpowiednich procedur, czasu oraz wsparcia w instytucjach socjalnych, by podjąć skuteczną interwencję. FORP może być stosowany zarówno w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej, jak i na oddziałach szpitalnych. Tego typu narzędzia z sukcesem wykorzystywane są w wielu krajach na świecie, przyczyniając się do należytej i systemowej opieki nad osobami starszymi. W Polsce w ramach pracy nad formularzem eksperci od spraw przemocy i lekarze przeanalizowali kilkanaście różnych formularzy oceny ryzyka funkcjonujących w ochronie zdrowia w Europie i na świecie. Ich praca obejmowała również analizę literatury problemu, polskich i zagranicznych badań na temat przemocy wobec starszych oraz specyfikę polskiego systemu przeciwdziałania przemocy.
Kiedy stosować FORP?
Formularz należy stosować do diagnozowania pacjentów, wobec których – na podstawie rozmowy, wyglądu i zachowania pacjenta lub osób trzecich, np. członków rodziny – zachodzi podejrzenie, że mogą doznawać przemocy. Wskazaniami do badania mogą być m.in. niepokojący sposób zachowania, np. osoba wylękniona, nieutrzymująca kontaktu wzrokowego, ubiór nieadekwatny do sytuacji i pory roku czy ślady na ciele mogące świadczyć o przemocy fizycznej.
Częścią formularza jest procedura postępowania, która w zależności od uzyskanego wyniku podaje lekarzowi prostą ścieżkę postępowania.
W zależności od odpowiedzi pacjenta, wyróżniono 3 procedury: zieloną, żółtą i czerwoną. Zielona to procedura, która nie potwierdziła obaw lekarza, żółta sygnalizuje ryzyko doświadczenia przemocy, czerwona zaś oznacza sytuację, w której zagrożone jest życie lub zdrowie pacjenta. W tym wypadku lekarz powinien wypełnić formularz Niebieskiej Karty A, przekazać go odpowiedniej osobie w danej placówce medycznej oraz zgłosić sprawę do prokuratury.
– Formularz Oceny Ryzyka Przemocy (FORP) wobec starszych funkcjonuje od stycznia 2023 r. Projekt wymaga czasu, ale sukcesywnie dążymy do przodu. Tak, jak daliśmy czas zaproszonym do współpracy merytorycznej ekspertom na opracowanie formularza, tak teraz dajemy czas środowisku medycznemu potrzebny im na wdrożenie procedury w codziennej relacji z pacjentem, a nam jako fundacji czas na niezbędne działania edukacyjne i upowszechniające FORP w środowisku medycznym. Sumą wysiłków zaangażowanych stron, a przede wszystkim stawką całego przedsięwzięcia jest poprawienie komfortu życia osobom w jesieni życia. Teraz szczególnie należy im się szacunek, spokój i dobrostan zdrowotny – przekonuje Magdalena Rutkiewicz, prezeska Fundacji Projekt Starsi, odpowiedzialnej za idee i wdrożenie w życie FORP wobec starszych.
