DOŁĄCZ DO SUBSKRYBENTÓW

NEWSLETTERA

Szersze spojrzenie na otyłość i cukrzycę: same leki nie wystarczą (The Lancet)

Podziel się treścią:

 

Prawdopodobnie już niedługo będą dostępne leki, które umożliwią utratę nawet 1/4 masy ciała. Retatrutyd, który wykazał skuteczność w leczeniu otyłości w badaniu fazy drugiej, jest najnowszym z tych leków, które wywołały ogromne poruszenie w wśród obesitologów i diabetologów. Ale zdaniem ekspertów na otyłość i cukrzycę należy spojrzeć z wielu perspektyw.

W 2017 r., amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków zarejestrowała semaglutyd, agonistę receptora GLP-1, jako lek w terapii cukrzycy (pod nazwą Ozempic). W 2021 r. semaglutyd został zatwierdzony do leczenia otyłości lub nadwagi (pod nazwą Wegovy). W badaniach potwierdzono korzystny wpływ semaglutydu na nerki, udowodniono również obniżenie ryzyka śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych.

Od tego czasu na rynku pojawiła się seria leków, które usprawniają trawienie i zmniejszają apetyt. Tirzepatyd, podwójny agonista GLP-1 i GIP, został zatwierdzony do leczenia nadwagi w 2023 r. Natomiast do nowej generacji potrójnych agonistów – ukierunkowanych na receptory GLP-1, GIP i glukagon – należy retatrutyd.

Konkurencja między firmami farmaceutycznymi o stworzenie najlepszego sposobu leczenia cukrzycy i otyłości jest zacięta. Skuteczny lek na te choroby, jak m.in. retatrutyd, może bowiem wygenerować miliardy dolarów zysku, więc firmy farmaceutyczne takich środków intensywnie poszukują.

A co to oznacza dla pacjentów?

Taki lek może zmienić życie osoby przykutej do łóżka, chorej na otyłość, która wyczerpała już wszystkie inne ścieżki leczenia. Wysokie BMI odpowiada za miliony zgonów na świecie, wiąże się też z niepełnosprawnością. Światowa Federacja Otyłości (The World Obesity Federation) przewiduje, że jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie działania, do 2030 r. ponad 1 miliard ludzi będzie dotkniętych otyłością. Zainteresowanie lekami jest więc zrozumiałe, ale konieczne jest zachowanie wysokiego stopnia ostrożności.

Niedawna publikacja w „JAMA Reports” donosi o związku pomiędzy stosowaniem agonistów GLP-1 w celu utraty wagi a ryzykiem wystąpienia zapalenia trzustki, gastroparezy i niedrożności jelit. Jak dotąd istnieje niewiele danych na temat bezpieczeństwa stosowania powyższych leków w dłuższej perspektywie. Równocześnie coraz więcej mówi się o konieczności poszerzenia wskazań do w/wym. leków. Wytyczne zalecają podanie leków przeciwotyłościowych, gdy BMI wynosi 35 kg/m2 lub więcej. A co z osobami z BMI wynoszącym 25–35? Co powstrzymuje lekarzy przed oferowaniem tych leków znacznie szerszej grupie osób?

Producenci bez wątpienia będą pracować nad rozszerzeniem wskazań dla omawianych preparatów, niezbędne są jednak długoterminowe badania obserwacyjne dotyczące ryzyka i korzyści leczenia w różnych grupach pacjentów.

The Lancet: nierówny podział kosztów

Obecnie zatwierdzone leki na cukrzycę i otyłość kosztują ok. 300–1300 dolarów za 4 tygodnie leczenia (w Polsce cena jednego z analogów GLP-1 z powodu braków w hurtowniach poszybowała do 5 tys. zł). Natomiast utrata masy ciała utrzymuje się tylko podczas stałego przyjmowania leków – po zakończeniu terapii masa ciała może ponownie wzrosnąć. Jednocześnie oszczędności finansowe dla systemów ochrony zdrowia związane ze skutecznym leczeniem cukrzycy i chorób wynikających z otyłości – w tym wielu nowotworów – są potencjalnie ogromne. Otyłość może powodować utratę produktywności, częste zwolnienia z pracy, długotrwałą niezdolność do wykonywania pracy zarobkowej oraz wcześniejsze przejście na emeryturę ze znacznymi konsekwencjami ekonomicznymi.

Oczywiste jest również, że koszty prawdopodobnie nie będą ponoszone w równym stopniu przez wszystkich. Więcej zapłacą ci, którzy pracują, płacą składki i mają mniejsze potrzeby, aby z nowoczesnych leków korzystać.

Prosta do przyjęcia tabletka lub zastrzyk niewątpliwie pomogą niektórym pacjentom, ale nie mogą być jedynym rozwiązaniem złożonego problemu otyłości. Potrzebne jest wielowymiarowe podejście, aby ograniczyć społeczne skutki tej choroby. Szczególną uwagę należy zwrócić na międzynarodowy przemysł, który promuje nadprodukcję taniej żywności.

Musi wzrosnąć aktywność fizyczna – chodzenie i jazda na rowerze w drodze do pracy lub szkoły powinny stać się normą. Muszą też być bezpieczne. Ponadto, na szeroką skalę należy wprowadzić podatek od cukru i ograniczenia dotyczące marketingu żywności wysoko kalorycznej, wysoko tłuszczowej i wysoko przetworzonej. Zapobieganie musi być fundamentem, na którym opiera się wszystko inne.

Więcej o podatku cukrowym w Polsce

Źródło: The Lancet

Świat Lekarza
Świat Lekarza
Świat Lekarza to opiniotwórcze pismo, portal i platforma medialna, skierowana do lekarzy, poruszająca tematykę systemu ochrony zdrowia oraz poszczególnych dziedzin medycyny, m.in. kardiologii, onkologii, pulmonologii, urologii, diabetologii, okulistyki, chorób rzadkich.

Więcej od autora

Chcesz być na bieżąco z informacjami ze świata medycyny?

ŚWIAT LEKARZA i ŚWIAT LEKARZA 3D w Twojej skrzynce mailowej: