To aplikacja dla onkologów, chirurgów, radioterapeutów, a także dla lekarzy innych specjalności, jak pulmonolodzy czy lekarze rodzinni. Powikłania po immunoterapii mogą się zdarzyć, trzeba je rozpoznać i wiedzieć, jak zareagować. Biegunki czy zapalenie płuc mogą być działaniem niepożądanym immunoterapii.
–Immunoterapia to sposób leczenia, który wdarł się w onkologię, dotyczy prawie każdego nowotworu. Biorąc jednak pod uwagę to, że nawet kilka tysięcy chorych onkologicznie w Polsce rocznie przyjmuje leczenie immunologiczne, a powikłania dotyczą ok. 15 proc. z nich, to oznacza, że każdego roku kilkuset pacjentów ma działania niepożądane. Trafiają do różnych lekarzy, którzy niekoniecznie wiedzą dużo na ten temat. Aplikacja, którą stworzyliśmy, pomoże im właściwie ukierunkować się, podpowie, czy można chorego leczyć, czy trzeba od razu skierować go do wysoko specjalistycznego ośrodka – zaznacza prof. Piotr Rutkowski, prezes Polskiego Towarzystwa Onkologicznego.
Aplikacja „OWPK Bezpieczeństwo immunoterapii” została stworzona na bazie opracowania Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej „Onkologia w praktyce klinicznej: bezpieczeństwo immunoterapii” i wzbogacona o interaktywne tabele oraz schematy postępowania. Powstała dzięki współpracy klinicystów z ekspertami z Politechniki Wrocławskiej. – Jest narzędziem edukacyjnym dla lekarzy, poprawia dostępność do wiedzy w zakresie działań niepożądanych w czasie stosowania immunoterapii, skraca czas potrzebny do diagnostyki oraz rozpoczęcia odpowiedniego leczenia z powodu pojawienia się działań niepożądanych – mówi współtwórczyni aplikacji, prof. Bożena Cybulska-Stopa, kierownik Katedry Onkologii i Hematologii Wydziału Medycznego Politechniki Wrocławskiej oraz Kierownik Kliniki Onkologii Dolnośląskiego Centrum Onkologii Pulmonologii i Hematologii we Wrocławiu.
Biegunka sama się nie wyleczy
– Jeśli nie rozpoznamy toksyczności na pierwszym etapie, to stosując nadal immunoterapię, możemy wygenerować coraz większą toksyczność, co prowadzi do coraz większych powikłań u chorego. Dlatego tak ważne jest, żeby aplikację miał lekarz pierwszego kontaktu, do którego trafi pacjent np. z biegunką. Biegunkę po immunoterapii leczy się zupełnie innymi lekami niż biegunkę spowodowaną infekcją czy zatruciem pokarmowym. Jeśli to przeoczymy i będziemy stosować klasyczne leczenie, to doprowadzimy do ciężkiego uszkodzenia u chorego – zaznacza prof. Bożena Cybulska-Stopa.
Wyzwaniem jest to, że immunoterapia w leczeniu onkologicznym jest dziś stosowana już w większości nowotworów. Coraz częściej zaczyna być łączona z innymi sposobami leczenia, jak chemioterapia, leczenie celowane, mogą więc pojawiać się nowe toksyczności. – W przyszłości aplikacja powinna też zbierać dane dotyczące tego, jakie leczenie zostało zastosowane w danym powikłaniu i która terapia w danej sytuacji była najbardziej skuteczna. Zbieranie danych rzeczywistych z praktyki medycznej uzupełnia to, co już wcześniej wiedzieliśmy z badań klinicznych – mówi prof. Piotr Rutkowski.
Cyfryzacja jako priorytet
Powstają już również aplikacje dla pacjentów, które mają im pomóc rozpoznać działania niepożądane i wiedzieć, kiedy powinni skontaktować się z lekarzem. – Aplikacja, którą współtworzę, usprawnia komunikację z lekarzem, wspomaga poprawę efektów leczenia, ponieważ znacznie przyspiesza proces zbierania wywiadu oraz usprawnia proces bieżącego monitorowania parametrów pacjenta – podkreśla dr Paweł Potocki, onkolog kliniczny ze Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, który opracowuje aplikację dla pacjentów do monitorowania leczenia onkologicznego.
Tekst: Katarzyna Pinkosz