MAFLD to jedno z klasycznych powikłań choroby otyłościowej. Najczęstszą przyczyną metabolicznej choroby stłuszczeniowej wątroby jest otyłość, cukrzyca, zespół metaboliczny: im więcej tych czynników ryzyka ma pacjent, tym większe ryzyko rozwinięcia się tego powikłania – mówi prof. dr hab. n. med. Paweł Bogdański, kierownik Katedry i Zakładu Leczenia Otyłości, Zaburzeń Metabolicznych i Dietetyki Klinicznej UM w Poznaniu.
MAFLD – metaboliczna choroba stłuszczeniowa wątroby: dlaczego występuje?
To jedno z klasycznych powikłań choroby otyłościowej. Odkładanie się tkanki tłuszczowej w wątrobie doprowadzające do dysfunkcji wątroby, stłuszczenia, zapalenia, marskości – to klasyczne powikłania otyłości.
Tego typu powikłania widzimy po pandemii coraz częściej, u coraz młodszych osób. Najczęstszą przyczyną metabolicznej choroby stłuszczeniowej wątroby jest otyłość, cukrzyca, zespół metaboliczny: im więcej tych czynników ryzyka ma pacjent, tym większe ryzyko rozwinięcia się tego powikłania. Jest ono stosunkowo proste do rozpoznania, choć nie zawsze rozpoznawane. Podejrzenie choroby jest stawiane na podstawie USG, w którym opisywana jest wątroba o podwyższonej echogenności: wskazuje to, że pacjent ma cechy stłuszczeniowej choroby wątroby. U zdecydowanej większości pacjentów z otyłością widzę taki opis USG wątroby pokazujący, że jest zbyt duża ilość tkanki tłuszczowej, która wypełnia hepatocyty i powoduje, że wątroba gorzej funkcjonuje. A pamiętajmy, że wątroba to nasze centralne „laboratorium” biorące udział w wielu różnych procesach. Zaburzenie funkcjonowania wątroby prowadzi do wielu poważnych konsekwencji. MAFLD jest czynnikiem ryzyka wcześniejszego wystąpienia cukrzycy. Tak więc choroba stłuszczeniowa wątroby, która jest powikłaniem otylośći, powoduje kolejne powikłania. Dramatycznie pogarsza się sytuacja pacjenta. Często mówi się o synergistycznym działaniu czynników ryzyka.
Jakie powikłania może spowodować MAFLD?
Rośnie ryzyko rozwoju cukrzycy, chorób układu sercowo-naczyniowego. Dlatego każdy pacjent chorujący na otyłość w zakresie oceny potencjalnych powikłań i zaburzeń wymaga oceny funkcji wątroby – wykonania USG i sprawdzenia podstawowych parametrów wątroby, jak próby wątrobowe. Są też bardziej precyzyjne metody oceny, jak fiberoskan, który pozwala na wczesną ocenę i pokazanie ryzyka stłuszczeniowego zapalenia miąższu wątroby, włóknienia miąższu wątroby, co istotnie pokazuje na zwiększone ryzyko marskości wątroby.
Otyłość musimy rozpoznawać i leczyć, a jednocześnie lekarze rodzinni powinni wykonywać wczesną diagnostykę choroby stłuszczeniowej wątroby.
Co jest ważniejsze: leczenie otyłości czy metabolicznej choroby stłuszczeniowej wątroby?
To tak, jakby rozważać, czy ważniejsze jest leczenie cukrzycy czy otyłości. Jedno i drugie jest ważne. Oczywiście, punktem wyjścia jest otyłość, która generuje wiele powikłań. Gdy przychodzi do mnie pacjent mający otyłość, cukrzycę, nadciśnienie, zaburzenia lipidowe, to oczywiście leczę otyłość, gdyż jest to postępowanie przyczynowe, jednak leczę też choroby i powikłania, które już się pojawiły, gdyż wiem, że one z kolei generują kolejne powikłania – cukrzyca generuje rozwój miażdżycy i innych chorób sercowo-naczyniowych, nefropatii, neuropatii.
Musimy szybko zdiagnozować chorobę otyłościową, zacząć ją leczyć zgodnie z aktualnymi standardami, ale też wykryć potencjalne zaburzenia, które mogą towarzyszyć otyłości i również je leczyć. Wierzę, że gdy będziemy skutecznie leczyć otyłość, to uda nam się doprowadzić do remisji wielu chorób będących jej powikłaniami. Mamy dowody, że skuteczne leczenie choroby otyłościowej bardzo poprawia stan wątroby – dochodzi do ogromnej poprawy funkcji wątroby.
Ważne jest więc leczenie otyłości, ale również nielekceważenie MAFLD. Należy sprawdzić, jakie jest stadium zaawansowania stłuszczeniowej choroby wątroby; być może doszło już do zapalenia, wczesnej marskości. Konieczne jest leczenie, zgodne z aktualnymi standardami.
Rozmawiała: Katarzyna Pinkosz