Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Selmaj | Collegium Medicum Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
Stwardnienie rozsiane (SM) to poważna choroba neurologiczna, o relatywnie dużym zasięgu występowania i dużym znaczeniu społecznym. Choroba często zaczyna się w młodym wieku, prowadzi do wielu poważnych konsekwencji neurologicznych, w tym przede wszystkim do niepełnosprawności. Stwardnienie rozsiane jest obecnie w centrum zainteresowania badań, nie tylko neurologii, ale też innych dyscyplin. Moje badania skupiły się na poznaniu mechanizmów tej choroby.
Zaczyna się ona od zmian zapalnych, następnie dochodzi do zmian demielinizacyjnych, które wiążą się z uszkodzeniem mieliny, następuje uszkodzenie aksonu, a to są zmiany nieodwracalne. W diagnozie stwardnienia rozsianego ogromną rolę odgrywa rezonans magnetyczny. Badania rezonansowe pozwoliły na poznanie tej choroby, ale też badania nad SM przyczyniły się do rozwoju wielu technik rezonansowych. W czasie moich wieloletnich badań nad czynnikami wywołującymi stwardnienie rozsiane zajmowałem się m.in. badaniami immunologicznymi, genetycznymi, a w późniejszych latach niekodującymi cząsteczkami DNA. To fascynujący temat badawczy, który narodził się w XXI wieku po zsekwencjonowaniu genomu ludzkiego. Obecnie kontynuuję badania molekularne, tzn. zajmuję się występowaniem cząsteczek mikroRNA w eksosomach. Eksosomy to są pęcherzyki komórkowe produkowane przez większość żywych komórek. Odkrycie dużej puli mikroRNA w eksosomach pozwoliło na wysnucie hipotezy, iż eksosomy przenoszą informację genetyczną pomiędzy komórkami. Podczas badań wykazaliśmy w eksosomach krwi obwodowej obecność białek mielinowych. To może oznaczać, że eksosomy mogą wynosić białka mielinowe z centralnego układu nerwowego do części układu immunologicznego. W ten sposób może dochodzić do uruchomienia procesu, który prowadzi do rozwoju stwardnienia rozsianego.
Uważam, że badania molekularne mogą przynieść w najbliższych latach jeszcze wiele odkryć, które pozwolą na skuteczne leczenie tej choroby.
Marszałek Senatu Stanisław Karczewski
Jako marszałek Senatu, izby, która wspiera Polonię mogę obiecać, że będziemy prowadzić dialog z naukowcami, praktykami, teoretykami, lekarzami, inżynierami i w ten sposób budować mosty pomiędzy nauką polską a nauką międzynarodową.