Więcej

    Jeśli powstanie lek skutecznie zwalczający cukrzycę, będzie to lek firmy Novo Nordisk

     

    Najnowsze informacje o XXI Gali Nagród Złoty OTIS
    blank

    Rozmowa z Katarzyną Kacperską, dyrektor generalną Novo Nordisk Pharma w Polsce.

    Miała Pani pracować w firmie konsultingowej, zajmować się finansami, a związała się Pani z firmą farmaceutyczną. W Novo Nordisk zajmowała Pani eksponowane, odpowiedzialne stanowiska, m.in. w Stanach Zjednoczonych i w centrali firmy, w Kopenhadze. A jednak wróciła Pani do Polski i w maju tego roku została Dyrektorem Generalnym Novo Nordisk Pharma. Co wpłynęło na podjęcie takiej decyzji?

    Przyciągnęła mnie ta sama pasja, która wcześniej sprowadziła mnie do tej firmy. Kiedy przypadkiem znalazłam się w jej siedzibie, ogromne wrażenie wywarła na mnie recepcjonistka, która z wielkim zaangażowaniem zaczęła opowiadać o nowym wstrzykiwaczu do insuliny. I to było dla mnie niesamowite zderzenie ze światem, w którym ludzie, począwszy od recepcjonistki, mają misje do spełnienia.

    A że z Polską czułam się zawsze bardzo związana, to było tylko kwestią czasu, kiedy tu wrócę. Oczywiście z misją do spełnienia. Z ambicją i silnym przekonaniem, że właśnie tu, na jednym z największych rynków w Europie, mogę i powinnam zrobić coś dla chorych na cukrzycę.

    Jakie znaczenie ma polski rynek dla strategii firmy Novo Nordisk? Z Pani słów wynika, że wymaga on wielu zmian.

    Tak, bo chociaż jest to duży rynek, to dość trudny. My jesteśmy firmą innowacyjną, zależy nam na tym, żeby nasze innowacyjne leki docierały do jak największej liczby chorych, żeby mogli oni korzystać z najnowszych rozwiązań terapeutycznych. Tymczasem najnowsze leki nie trafiają na listy refundacyjne i chorzy na tym tracą. Leczenie cukrzycy typu 2 nie jest w Polsce traktowane przez Ministerstwo Zdrowia tak priorytetowo, jak na przykład leczenie chorób układu krążenia czy nowotworów. Raport NIK z początku tego roku pokazuje, że leczenie cukrzycy typu 2 to obszar zaniedbany. Owszem, cukrzyca została zapisana jako priorytet, ale to martwy priorytet, za tym nie idą działania.

    A te są konieczne, od zaraz. Cukrzyca jest bowiem ogromnym wyzwaniem dla całego systemu ochrony zdrowia. O ile cukrzyca typu 1 jest systemowo opanowana, to z cukrzycą typu 2 jest dużo, dużo gorzej. W Polsce na cukrzycę choruje ok. 3 mln osób, z czego ponad 80 proc. na typ 2. A statystyki są dramatyczne, chorych będzie przybywać. To już jest epidemia.

    Mówi się, że ta choroba nie boli. Do momentu, kiedy pojawiają się powikłania?

    To bardzo trudna, kompleksowa choroba i wobec tego wymagająca kompleksowych rozwiązań. Długo rozwija się bezobjawowo, a kiedy objawy już się pojawiają, choroba jest mocno zaawansowana, z powikłaniami. W ok. 70 proc. są to powikłania sercowo-naczyniowe, a ponad połowa diabetyków na skutek tych powikłań umiera. Każdego roku w Polsce dochodzi do ponad 16 tys. amputacji stopy cukrzycowej, podczas gdy np. w Hiszpanii jest ich 500. To naprawdę dramatyczne dane. Dlatego na cukrzycę należy spojrzeć szerzej, widzieć ją w kontekście kosztów społecznych i ekonomicznych. Gdyby ci chorzy mieli cukrzycę wyrównaną, nie dochodziłoby do powikłań, a oni mogliby normalnie funkcjonować, pracować.

    Finansowanie diabetologii tak, by mógł na tym zyskać pacjent, nie jest więc, przynajmniej na razie, kluczową sprawą dla naszego rządu. Co należałoby zrobić, żeby to zmienić, żeby przekonać decydentów, że inwestowanie w nią się opłaca?

    Inspiracją powinny być dla nas rozwiązania innych krajów, które lepiej radzą sobie z problemem cukrzycy. I nie chodzi tylko o finanse, choć one też oczywiście są ważne. Nawet w krajach o porównywalnym do naszego PKB, a nawet niższym, opieka diabetologiczna jest lepiej zorganizowana. Modelem wzorcowym może być Dania, gdzie do cukrzycy podchodzi się w sposób kompleksowy, holistyczny, od poziomu lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.

    Lekarzy POZ-ów należy zachęcać do tego, by bardziej angażowali się w leczenie cukrzycy, by leczyli ją lepiej. Powinni być wynagradzani za dobre wyniki leczenia, bo tam, gdzie jest odpowiednia zachęta, leczenie jest bardziej skuteczne. A dobrze leczyć cukrzycę to leczyć tak, by była dobrze wyrównana, by nie dopuścić do jej powikłań.

    Niezwykle istotna jest też edukacja, przekazywanie wiedzy na temat choroby, jej powikłań i wynikających z nich wszystkich implikacji ? medycznych, społecznych, ekonomicznych.

    Firma Novo Nordisk jest bardzo aktywna w obszarze społecznej edukacji na temat cukrzycy, prowadzicie największe akcje, czego przykładem może być kampania ?Razem ścigamy się z cukrzycą?. Czy zamierzacie iść dalej w tym kierunku?

    Absolutnie tak. Mamy ambicje, by jeszcze zwiększyć nasze działania edukacyjne. My jako firma powinniśmy tę edukację wspierać. Ja w ciągu ostatnich tygodni jeździłam po kraju, spotykałam się z liderami i za każdym razem pytałam, co jeszcze możemy zrobić. Chodzi też o to, żebyśmy wszyscy ? wraz z organizacjami naukowymi, stowarzyszeniami pacjenckimi ? byli partnerami w edukacji.

    Innowacyjne leki z wielkim trudem przebijają się na nasze listy refundacyjne. Do jakich terapii przeciwcukrzycowych nie mają dostępu polscy pacjenci?

    Przede wszystkim do terapii inkretynowych i flozyn ? leków, które bardzo dobrze cukrzycę wyrównują, mają udowodnioną redukcję powikłań sercowo-naczyniowych. Są one szeroko dostępne na świecie, od prawie dziesięciu lat refundowane w Europie, wszyscy nasi sąsiedzi mają do nich dostęp. A my ? my jesteśmy taką smutną wyspą na tym tle. Pojawiają się kolejne, jeszcze bardziej skuteczne inkretyny, a nasi pacjenci wciąż pozostają bez dostępu nawet do tych, które w Europie są dostępne od prawie 10 lat.

    A skoro już jesteśmy przy innowacjach? Jakie kolejne firma ma w swoich planach, bo że tak jest, nie ma żadnych wątpliwości.

    Oczywiście pracujemy intensywnie nad dalszymi terapiami inkretynowymi, wkrótce będziemy mieć doustną wersję. To całkiem bliska przyszłość, może trzech lat, jesteśmy na etapie badań trzeciej fazy. Jednocześnie prowadzimy prace nad kolejnymi lekami zwalczającymi otyłość, bo to też problem mocno z cukrzycą związany. Te nowe leki mają potencjał zmniejszać masę ciała co najmniej o kilkanaście procent.

    W cukrzycę jesteśmy od lat bardzo zaangażowani, w tym obszarze mamy ogromny potencjał, poparty historią, wiedzą. I mamy pasję, która nieustannie każe nam poszukiwać nowych rozwiązań.

    Dlatego jestem pewna, że jeśli pojawi się lek skutecznie zwalczający cukrzycę, będzie to produkt Novo Nordisk.

    A co to znaczy ? lek skutecznie zwalczający cukrzycę?

    Taki, który spowoduje, że nie będzie się już uzależnionym od leku. Naszą wizją jest, by cukrzycę można było kompletnie wyleczyć, a to oznacza, że już nie trzeba będzie do końca życia brać leku.

    Zanim to jednak nastąpi, a życzymy, żeby stało się jak najszybciej, wielu chorych będzie musiało sięgać po insulinę. Czy również w tym zakresie prowadzicie badania, poszukując jej nowych rodzajów?

    Wprowadzamy innowacje i prowadzimy badania we wszystkich rodzajach terapii insulinowych. Mamy insuliny długo działające, które znacząco obniżają ryzyko hipoglikemii, insuliny ultraszybkie, które dostosowują się do potrzeb pacjenta, można je stosować albo przed posiłkiem, albo po nim. Niestety polscy pacjenci jeszcze nie mają do nich dostępu. Staramy się, żeby jednak jak najszybciej znalazły się na listach refundacyjnych.

    Teraz pracujemy nad insuliną, którą można byłoby przyjmować raz na tydzień, co znacząco podwyższyłoby komfort życia pacjenta.

    Kiedy możemy spodziewać się tej nowej, tak efektywnej insuliny?

    Sądzę, że nie wcześniej, jak za pięć lat.

    Jesteście firmą innowacyjną, czy jednak nie macie planów w obszarze leków biopodobnych?

    Nie, DNA firmy to innowacja ? tak było i tak ma pozostać. Nie chcemy tracić czasu, rozdrabniać naszego wysiłku w kierunku tych rozwiązań, które już są. Oczywiście powinno być miejsce i dla terapii biopodobnych, które stanowić mogą istotny element w budżecie państwa i są potrzebne, by zrobić miejsce dla leków innowacyjnych. Ale my w stu procentach jesteśmy nastawieni na innowacje.

    Czy bierze Pani pod uwagę, że w Polsce nie istnieje, w ogólnym pojęciu, partnerstwo publiczno-prywatne w skutecznym zarządzaniu cukrzycą?

    Tak ? i dlatego chcę to zmieniać. Mam już bardzo dużo pomysłów. Na całym świecie Novo Nordisk włącza się w dyskusję na poziomie dużych miast. W 16 miastach prowadzimy międzynarodowy program ?Cities Changing Diabetes?, we współpracy z wieloma partnerami, lokalnymi samorządami, pracujemy z osobami, które mogą wesprzeć ten program od strony naukowej.

    Np. w Mexico City, gdzie została zbudowana bardzo dobra platforma danych, w program włączyło się bardzo dużo instytucji, organizacji, lokalnych działaczy. Tam jest silnie rozwinięta sfera edukacji, opieka diabetologiczna została o wiele lepiej skoordynowana, począwszy już od etapu prewencji.

    A dlaczego miasta? Bo cukrzyca to taka miejska choroba, 2/3 chorych mieszka w miastach i miasta stanowią pierwszą linię frontu w walce przeciwko niej.

    Czy w tym programie wykorzystujecie lekarzy innych specjalności, np. stomatologów, którzy też, w swoich gabinetach, mogliby wychwytywać nawet stany przedcukrzycowe?

    Stomatologów nie, ale z pewnością to ma sens i może mieć znaczenie na etapie prewencji. Natomiast w naszych programach diabetolodzy ściśle współpracują z kardiologami i również, przede wszystkim, z lekarzami pierwszego kontaktu. A na poziomie szpitali diabetolodzy edukują lekarzy innych specjalności, co jest ważne szczególnie przy wystąpieniu powikłań.

    Jesteście firmą z 95-letnim doświadczeniem, niezwykle aktywną w działaniach innowacyjnych, mocno zaangażowaną w kampanie społeczne, światowym liderem w leczeniu cukrzycy. I ? co bardzo ważne ? firmą z pasją, bez której nie dałoby się tak wiele osiągać. I oby tej pasji nigdy nie zabrakło!

    Rozmawiali: Bożena Stasiak i Paweł Kruś

    blank
    Świat Lekarza
    Świat Lekarza
    Świat Lekarza to opiniotwórcze pismo, portal i platforma medialna, skierowana do lekarzy, poruszająca tematykę systemu ochrony zdrowia oraz poszczególnych dziedzin medycyny, m.in. kardiologii, onkologii, pulmonologii, urologii, diabetologii, okulistyki, chorób rzadkich.

    Więcej od autora

    Chcesz być na bieżąco z informacjami ze świata medycyny?

    Zaprenumeruj bezpłatnie ŚWIAT LEKARZA 3D