DR HAB. N. MED. Mirosław Janowski | John Hopkins University ? Baltimore (USA), Instytut Medycyny Doświadczalnej i klinicznej im. M. Mossakowskiego Pan w Warszawie
Medycyna precyzyjna to obecnie dwa bardzo duże działy. Jeden z nich to ? ?omika?, czyli wyciąganie z organizmu wszystkiego, co łatwo wyciągnąć i przebadanie go na wszystkie możliwe sposoby, tzn. proteomika, metabolomika. Drugim równie ważnym działem jest obrazowanie. Metodę podań dotętniczych za pomocą obrazowania w MRI można przedstawić na przykładzie jednego z największych wyzwań medycyny, czyli guza mózgu. W odróżnieniu od innych guzów, które udaje się wyleczyć, glejak, czyli złośliwy guz mózgu, nadal jest chorobą nieuleczalną. Ponieważ zastosowanie immunoterapii nie daje żadnych efektów, pojawiło się zasadne pytanie: czy podane leki w ogóle docierają do mózgu? Postanowiliśmy zastosować metodę obrazowania, wykorzystywaną dotychczas w diagnostyce medycznej, służącą do obserwacji zmian w organizmie. Założyliśmy, że obrazowanie pokaże zmiany zachodzące po podaniu leku, badaliśmy, czy trafia on do celu ? tym bardziej że obecnie podania dotętnicze za pomocą cewnika sięgają bardzo głęboko i są bardziej dokładne. W ramach badań użyto rezonansu magnetycznego, w wyniku czego uchwycono obraz komórek (cząsteczek żelaza) przebiegających przez parenchymę nie tylko w dużych naczyniach. Kiedy porównamy tradycyjną, stosowaną do tej pory obserwację zabiegów wewnątrznaczyniowych oraz nowoczesną obserwację wykorzystującą rezonans magnetyczny, różnica jest kolosalna. Tradycyjna metoda pokazuje jedynie duże naczynia, nie jest wystarczająca do stworzenia mapy całej sieci połączeń, uwzględniającej również te najmniejsze. A do tego właśnie może posłużyć rezonans magnetyczny, który pozwala dostrzec przepływy przez mikrokrążenie, tak pomocne w schorzeniach mózgu. Obecnie dzięki MRI można dokładnie kontrolować barierę krew-mózg, otworzyć ją i określić, w którym miejscu podać lek, w związku z tym można już zastąpić tradycyjne zabiegi wewnątrznaczyniowe z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego, na zabiegi wykonywane wewnątrz skanera, co zresztą już ma miejsce. Dzięki wysokiej jakości obrazu już w trakcie podawania leku można na bieżąco sprawdzić jego skuteczność. Badania dowiodły także, że podania dotętnicze są bardziej precyzyjne od tradycyjnych dożylnych, ponieważ pozwalają zastosować zarówno jednostkowe, jak i optymalne dawki leku, czyli tyle, ile trzeba dla konkretnego przypadku. Na tej podstawie opracowaliśmy metodę, dzięki której lekarz z dużą dokładnością wie, co robi podczas zabiegu i z jakim skutkiem, a zaawansowane technologicznie obrazowanie powoduje, że interwencje są bardziej precyzyjne.
Należy wspomnieć, że opracowana metoda podania dotętniczego w rezonansie magnetycznym ma silną komponentę polską, ponieważ pierwsze na świecie zabiegi u pacjentów zostały wykonane w klinice w Polsce. Wydaje się, że inwestycje wokół tej metody mogą poprawić widoczność Polski na światowej mapie innowacji medycznych.
