Rozmowa z Januszem Cieszyńskim, podsekretarzem stanu w Ministerstwie Zdrowia, członkiem Komitetu Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji.
W tym roku Ministerstwo Zdrowia rozpoczęło pilotaż wprowadzenia recept elektronicznych. Na czym polega e-recepta i czym się różni od recepty tradycyjnej?
Podstawowa różnica jest taka, że e-recepta nie jest zapisywana na kartce, tylko w systemie. Dodatkowo, każdy pacjent może mieć dostęp do własnego konta, na którym te recepty są widoczne (Internetowe Konto Pacjenta, IKP). Do systemu mają również dostęp apteki, które na podstawie kodu kreskowego recepty albo na podstawie PESEL-u pacjenta i jego indywidualnego kodu mogą odtworzyć receptę, i wydać pacjentowi lek. Ta procedura jest niezwykle prosta i działa bez większego problemu. Takie też są wnioski z pilotażu.
Pilotaż trwał ponad pół roku. Ilu pacjentów skorzystało z e-recept?
W ramach pilotażu zostało wystawionych prawie 40 tysięcy elektronicznych recept, podczas gdy przed jego startem zakładaliśmy 5 tysięcy. Lekarze nie mieli problemu z przestawieniem się na recepty elektroniczne ? jeśli teraz lekarz wystawia recepty, korzystając z komputera, to nie ma praktycznie żadnej różnicy, a w przypadku osób wypisujących recepty ręcznie wymagane jest wdrożenie któregoś z dostępnych systemów komputerowych, które w prosty sposób przeprowadzają przez cały proces. Wszystkie badania potwierdzają, że wystawianie recept za pomocą komputera jest szybsze, prostsze i pozwala uniknąć pomyłek. To po pierwsze większy komfort pracy lekarza, który nie musi obawiać się konsekwencji tych pomyłek, a po drugie korzyści dla pacjenta. E-receptę można podzielić i realizować częściowo w różnych aptekach, np. kiedy w jednej nie ma wszystkich przepisanych leków. Nowe rozwiązanie technologiczne pozwala też na monitoring leczenia w chorobach przewlekłych. Poprawia się compliance i współpraca terapeutyczna lekarza z pacjentem.
Jakie są dane z pilotażu: ile aptek i ilu lekarzy wzięło w nim udział?
W pilotażu brało udział kilkadziesiąt aptek, ponad sześćdziesięciu lekarzy i ponad 8 tysięcy pacjentów. Pilotaż miał miejsce w województwie mazowieckim ? w Siedlcach i Skierniewicach, w województwie małopolskim ? w Krynicy-Zdroju i w województwie lubelskim ? w miejscowości Wysokie. Do pilotażu stopniowo dołączają inne miejscowości. Niebawem będą to Chełm, Pleszew w województwie wielkopolskim i Polanica-Zdrój w województwie dolnośląskim, a potem kolejne miasta.
Jakie rozwiązania przewiduje ministerstwo na wypadek wystąpienia awarii lub braku dostępu do internetu?
W przypadku braku dostępu do systemu będzie możliwe wystawienie recepty papierowej. Nie może być takiej sytuacji, że pacjent nie dostanie leku, bo nie działa system. Jednocześnie istnieje możliwość uzupełnienia przez aptekę odpowiedniego zapisu w systemie po realizacji recepty. Jesteśmy przygotowani na takie przypadki i zabezpieczeni lepiej niż funkcjonujący standard międzynarodowy.
Czy lekarze są gotowi do wystawiania recept elektronicznych?
To ważne, aby lekarze widzieli korzyści płynące z narzędzi elektronicznych. W sytuacji recept powtarzalnych jest to szczególnie przydatne, bo wystarczy skopiować treść poprzedniej recepty, co znacznie skraca czas wystawiania nowej. Podobnie w przypadku zwolnienia elektronicznego, które pozwala uniknąć wielu błędów związanych ze złym wypełnieniem danych pacjenta, nie ma konieczności wypełniania kilku zwolnień, jeśli ktoś pracuje w więcej niż jednym miejscu. Rozwiązania elektroniczne z wielu stron wspierają pracę lekarza, a przede wszystkim minimalizują czynności stricte biurokratyczne.
A jak te zmiany oceniają aptekarze?
Na szczęście farmaceuci już od wielu lat wykorzystują w pracy komputery i dla nich to nie jest rewolucja. E-recepty się sprawdzają, farmaceuci je realizują, więc tu żadnych problemów nie będzie. Recepta elektroniczna pozwala na zawarcie wszystkich danych i zweryfikowanie ich poprawności. Dzięki temu unikamy sytuacji, w których są wątpliwości ? e-recepty gwarantują lepszą jakość danych.
Kiedy program e-recept ruszy w całej Polsce?
Od 1 stycznia 2019 roku w każdej aptece będzie można zrealizować e-receptę, a do końca przyszłego roku chcemy, żeby wszyscy lekarze wystawiali takie recepty.
Na jakim etapie jest program e-skierowania i e-zwolnienia?
Rozpoczynamy I etap pilotażu e-skierowań, czyli etap integrowania naszego systemu z systemem poszczególnych dostawców. Prawdopodobnie na początku przyszłego roku nastąpi pełne wdrożenie programu pilotażowego wśród pacjentów. Natomiast od 1 grudnia 2018 roku zwolnienia będą wyłącznie w formie elektronicznej.
Rozmawiała Anna Rogala