Ćwiczenia w naszym programie ?10 kroków do zdrowia z kijkami Nordic Walking. Specjalny program dla osób po przebytym COVID-19? mają na celu przede wszystkim wzmocnienie mięśni oddechowych. Podczas marszu nieumiejętność oddychania nie pozwoli takiej osobie zrobić 10 kroków, wystąpią u niej zaburzenia tego procesu, duszności, a co za tym idzie ? zniechęcenie do ćwiczeń. Oddychanie jest więc bardzo ważne, bo ono reguluje marsz ? mówi Paulina Ruta, prezes Polskiego Stowarzyszenia Nordic Walking.
Chorzy po przebyciu infekcji COVID-19 dość długo wracają do formy. Jakie są powikłania po tej chorobie, które utrudniają powrót do aktywności fizycznej?
Jestem fizjoterapeutką i w mojej pracy obserwuję pacjentów objętych rehabilitacją w Szpitalu Specjalistycznym MSWiA w Głuchołazach. To pionierski, pierwszy w Polsce program rehabilitacji pacjentów po COVID-19. Osoby objęte tą opieką w Głuchołazach to nie są pacjenci świeżo po infekcji koronawirusa, oni chorowali kilka miesięcy wcześniej. Często są to osoby młode: wcześniej były aktywne, silne i w dobrej formie fizycznej. Po zakażeniu SARS-CoV-2 mają trudności z wejściem na III piętro, na którym mieszkają (w bloku bez windy) i zawsze wchodziły bez przystawania. Teraz co pół piętra muszą robić sobie przerwy, bo występuje u nich zadyszka. U wielu pacjentów utrzymują się problemy z oddychaniem i uporczywy kaszel. Obserwuję też objawy mgły covidowej. Pacjenci nie rozumieją prostych poleceń i mają kłopoty z pamięcią, np. nie pamiętają, gdzie przed treningiem odłożyli swoje kijki. Towarzyszy im obniżony nastrój, można powiedzieć: depresyjny. Mówią, że nie chce im się ćwiczyć, widać, że brakuje im energii.
Zanim pacjent weźmie udział w marszu z kijkami, musi nauczyć się oddychać. Jaką rolę odgrywa prawidłowe oddychanie?
Ćwiczenia w naszym programie ?10 kroków do zdrowia z kijkami Nordic Walking. Specjalny program dla osób po przebytym COVID-19? mają na celu przede wszystkim wzmocnienie mięśni oddechowych. W czasie rehabilitacji uczymy pacjentów oddychać od nowa. Przypominamy: wdech nosem, wydech ustami. Wdech musi być krótszy: 1, 2, 3, wydech: 4, 5, 6, 7, 8, czyli niemal dwa razy dłuższy. Podczas marszu nieumiejętność oddychania nie pozwoli takiej osobie zrobić 10 kroków, wystąpią u niej zaburzenia tego procesu, duszności, a co za tym idzie ? zniechęcenie do ćwiczeń.
Oddychanie jest więc bardzo ważne, bo ono reguluje marsz. Nordic walking to jest rytmiczny i dynamiczny marsz. Zaburzenie oddychania powoduje wybicie z tego rytmu.
Poradnik „10 kroków do zdrowia…” wraz z filmami dostępny jest na stronie Polskiego Stowarzyszenia Nordic Walking
Jakie są korzyści zdrowotne wynikające z regularnych marszów nordic walking?
Kijki, które trzymamy w dłoniach ? oczywiście odpowiednio użyte ? pozwalają w czasie marszu na dość intensywne zaangażowanie górnych partii mięśniowych, z dużym naciskiem na kończynę górną, mięśnie dłoni oraz mięśnie klatki piersiowej, poprzez rotację tułowia ramię-biodro. Mięśnie pasa barkowego bardzo ładnie cyklicznie pracują. Niezwykle istotną kwestią jest odciążenie stawów biodrowych, kolanowych, a także odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Poprzez odpowiednią technikę użycia kijków odciążamy najbardziej wyeksponowane stawy. Badania naukowe potwierdzają, że podczas uprawiania nordic walking obciążenie stawów jest mniejsze o 30% w porównaniu z joggingiem. Nordic walking polecany jest również osobom z endoprotezą stawu biodrowego.
Poza tym nie jest drogi i ogólnodostępny. Wystarczy kupić kijki (koszt do 100 zł), założyć wygodny strój i buty. Nie trzeba szukać specjalnych tras, ważne, żeby nawierzchnia była miękka (nie asfalt i nie kostka). Nasz kraj jest piękny o każdej porze roku, mamy parki, lasy, zielone tereny. Kiedyś ludzie wstydzili się chodzić z kijkami, wychodzili tylko wieczorami, dziś maszerują i są dumni, że uprawiają sport, dzięki temu czują się młodo.
Obecnie w czasie pandemii COVID-19 marsz z kijkami jest bezpieczną aktywnością na świeżym powietrzu.
PAULINA RUTA,
absolwentka AWF, fizjoterapeutka, nauczycielka WF, trenerka Polskiego Stowarzyszenia Nordic Walking. Od wielu lat propaguje nordic walking w Polsce i inicjuje akcje popularyzujące aktywność fizyczną w całej Polsce dla różnych grup wiekowych i środowiskowych, m.in. Nordic Walking dla uczniów szkół podstawowych, Nordic Walking dla Seniorów czy młodzieży w Ośrodkach Wychowawczych; pomysłodawca pierwszego w Polsce Uniwersytetu Ludowego Kultury Fizycznej.
Nordic walking to dobra forma rehabilitacji dla ozdrowieńców. Dlaczego polecane są im marsze z kijkami? Czy to łatwiejsza forma aktywności dla tej grupy?
Ozdrowieńcy są w pewien sposób stygmatyzowani, ten marsz w grupie daje im poczucie przynależności, czują, że są zdrowi, uprawiają sport. Nasz program opiera się głównie na ćwiczeniach z kijkami. Sam marsz to wisienka na torcie. Najpierw trzeba wykonać ćwiczenia, określoną ilość powtórzeń, serii, a potem może być marsz z kijkami.
Nordic walking jest dość łatwą formą aktywności, nie trzeba wykazać się nie wiadomo jakim poziomem sprawności, tempem. To jest marsz, wzmocniony pracą kończyn górnych, w odpowiednim rytmie. Myślę, że ta łatwość nordic walking sprawia, że ludzie polubili tę aktywność. Poza tym, podczas treningu mogą rozmawiać, maszerują i wymieniają się doświadczeniami. Dzięki temu trening szybko mija!
Dodatkową zaletą tej formy treningu jest więc integracja.
Tak, ludzie są w grupie, poznają się, rozmawiają. W dzisiejszych czasach trochę zapomnieliśmy, jak się rozmawia. Ostatnio do treningów wprowadziłam wspólne śpiewanie. To też świetna forma integracji.
Wyjście pacjentów przed szpital to już dla nich wielkie wydarzenie. Angażując się w trening, zapominają o swoich problemach. Obecność wśród innych uczestników marszu (czasami na zajęcia przychodzi nawet 250 osób), którzy też przeszli infekcję COVID-19, daje im poczucie przynależności do aktywnej grupy.
Wspominała Pani o poradniku ?10 kroków do zdrowia z kijkami Nordic Walking. Specjalny program dla osób po przebytym COVID-19?, stworzonym dla ozdrowieńców. Jak powstał ten przewodnik wraz z filmami pokazującymi ćwiczenia?
Zanim stworzyliśmy poradnik ?10 kroków do zdrowia z kijkami Nordic Walking. Specjalny program dla osób po przebytym COVID -19?, najpierw przeprowadziliśmy pilotaż. Szpital MSWiA w Głuchołazach był pierwszą placówką w Polsce, gdzie wdrażany był ten program.
W szpitalu rozmawiałam z panią poseł Barbarą Dziuk, która miała problem z powrotem do sprawności po COVID-19. Pomyślałam, że przyda się program z kijkami, żeby pomóc tym pacjentom wrócić do aktywności fizycznej. Nawiązałam współpracę ze szpitalem w Głuchołazach oraz z prof. Janem Szczygielniakiem, konsultantem krajowym w dziedzinie fizjoterapii. Do pomocy zaprosiłam także doktorów z AWF z Katowic, trenerów i fizjoterapeutów. Przeprowadziliśmy kilkadziesiąt zajęć pilotażowych, żeby zobaczyć, na co zwrócić uwagę, jak te ćwiczenia skonstruować. Poradnik powstał w ramach projektu dofinansowanego z Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
Rozmawiała: Anna Rogala