Podawanie doustne insuliny nie jest prostą sprawą. Widziałabym tu dwie ścieżki. Pierwsza to prewencja cukrzycy typu 1. Druga: leczenie pacjentów z cukrzycą typu 2, którzy muszą przyjmować insulinę ? mówi prof. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz, prezes Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego.
Pojawiają się insuliny coraz lepiej dopasowane do potrzeb pacjenta, jednak marzeniem chorych na cukrzycę byłoby zastąpienie podawania sobie zastrzyków i przyjmowanie insuliny doustnie. Czy jest realna szansa, że tak się stanie? Pojawi się insulina w kapsułkach?
Udało się znaleźć sposób podawania doustnie leku zawierającego białko: mamy już doustny lek białkowy (semaglutyd), którego specjalna formulacja powoduje, że nie jest on trawiony w przewodzie pokarmowym, tylko z niego się wchłania. Udało się odwzorować tę formulację również w przypadku insuliny. Jednak jak na razie trudno ocenić, czy faktycznie będzie to przełom w leczeniu. Podawanie doustne insuliny nie jest prostą sprawą.
Obecnie toczy się duże badanie kliniczne: projekt podawania doustnej formy insuliny w prewencji pierwotnej cukrzycy typu 1, o podłożu autoimmunologicznym. Małym dzieciom, które mają podwyższone ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 1, podaje się doustnie insulinę. Ma to na celu ?sprowokowanie? do działania układu immunologicznego w taki sposób, by nie reagował on negatywnie na insulinę. Ma to zmniejszyć ryzyko lub opóźnić wystąpienie cukrzycy typu 1. W projekcie uczestniczy ośrodek pod kierunkiem prof. Agnieszki Szypowskiej z Dziecięcego Szpitala Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. To jeden z największych, międzynarodowych projektów w dziedzinie ochrony zdrowia ? ?Świat bez jedynki?, ukierunkowany na prewencję i leczenie cukrzycy typu 1 u dzieci.
Jest również projekt podawania insuliny w kapsułkach, skierowany dla pacjentów z cukrzycą typu 2. Insulina podawana w ten sposób raz dziennie miałaby zapewniać normalizację glikemii. Wskazuje się tu na fizjologiczną drogę podawania insuliny: u osoby zdrowej insulina z komórek beta jest uwalniania do żyły wrotnej, a następnie przechodzi przez wątrobę i wchłania do krwioobiegu. Przy podawaniu insuliny w formie zastrzyku omijamy przewód pokarmowy, czyli jesteśmy daleko od fizjologii. Pytanie jednak, czy będzie to przełom i czy insulina jest panaceum w leczeniu cukrzycy typu 2? Insulinoterapia dla tej grupy chorych oznacza raczej niepowodzenie wcześniejszych dróg leczenia. Obecnie dysponujemy już nowoczesnymi lekami, których podanie chorym na cukrzycę typu 2 już leczonym insuliną, powoduje, że możemy ją odstawić. W cukrzycy tupu 2 insulinoterapia nie jest idealnym rozwiązaniem terapeutycznym, tylko raczej ostatecznością, do której jesteśmy zmuszeni rozwojem choroby. Oczywiście, dla chorych, którzy muszą być leczeni insuliną, może to być szansa na inną, łatwiejszą drogę podania. Toczą się badania kliniczne, z pozytywnymi efektami, jednak czas pokaże, czy będzie to rozwiązanie przyszłości.
A w przypadku cukrzycy typu 1 insulina doustna nie ma szans się sprawdzić?
W przypadku już rozwiniętej choroby raczej nie, ponieważ w przypadku cukrzycy typu 1 trzeba zastosować zmienną dawkę insuliny. Leczymy elastycznie, dostosowujemy jej dawkę do potrzeb organizmu. Przyjmując kapsułkę, nie ma się kontroli, ile insuliny się wchłonie.
Tak więc jeśli chodzi o insulinę podawaną doustnie, to widziałabym dwie ścieżki. Pierwsza to prewencja cukrzycy typu 1. Druga: leczenie pacjentów z cukrzycą typu 2, którzy muszą przyjmować insulinę.
Rozmawiała: Katarzyna Pinkosz